پژوهش معماری مساجد

پژوهش معماری مساجد

پروژه معماری مساجد

مساجد

كلیات

آن چه كه مسجد را مسجد می‌كند فقط دیواری است كه به دقت در جهت قبله قرار می‌گیرد، یعنی به طرف كعبه در مسجدالحرام كه در شهر مكّه واقع است. هیچ نوع سقفی، هیچ نوع ابعاد خاصی، و هیچ نوع دیوار در بر گیرنده‌ای لازم نیست و به هیچ نوع امكانات عبادی جنبی نیاز ندارد. در واقع می‌توان گفت كه حتی به آن دیوار هم احتیاجی نیست. از پیامبر ‌‍[ص] روایت است كه فرمود: «هر جا كه نماز بگذارید، همانجا مسجد است». از این رو، در سراسر جهان اسلامی و تا به امروز، همین كه وقت نماز فرا می‌رسد مؤمنان دست از كار می‌كشند، رو به قبله می‌كنند و در همانجا نماز می‌گذارند.

بدیهی است كه مسلمانان از همان روزهای نخست اقدام به ساختن مساجد كردند و به تبع افزایش تعداد مساجد، اشكال معماری نیز رو به گسترش نهاد.

مسجد به تمام معنی بنائی است اسلامی و از این دیدگاه، جلوه‌گاه كلیة رمز و رازهای معماری اسلامی به شمار می‌آید. علاوه بر آن، جهان سده‌های میانه مسلمان، نظیر اروپای قرون وسطی، جامعه‌ای خدامدار بوده است و مسجد بیان طبیعی آن. لذا بررسی دقیق عملكردهای این بنا ما را به فهمی عمیق از كاركردهای این بنا ما را به فهمی عمیق از كاركردهای فرهنگ اسلامی می‌رساند.