پروژه راهسازی ارائه مدل ارزيابي فني ـ اقتصادي احداث و بهره‌برداري از آزادراه‌ها و بزرگراه ها 26 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 25 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏1
‏واحد ‏گرگان
‏عنوان:
‏پروژه راه‏‌‏سازي
‏ارائه مدل ارزيابي فني ـ اقتصادي احداث و بهره‏‌‏برداري از آزادراه‏‌‏ها و بزرگراه ها
‏ارائه مدل ار‏ز‏يابي فني ـ اقتصادي احداث و بهره‏‌‏برداري از ‏آزادراه‏‌‏ها و بزرگراه ها
‏چكيده
‏انتخاب بهينه مسيرهاي مختلف راهي به ويژه ‏آزادراه‏‌‏ها‏ ‏و بزرگراه‏‌‏ها كه به عنوان شريانهاي اصلي از ديدگاه كارشناسان نگريسته مي‏‌‏شوند و علاوه بر اين هزينه‏‌‏ هاي هنگفت ناشي از ساخت پروژه‏‌‏هاي راهسازي، اين سؤال پراهميت را كه كدام يك از گزينه‏‌‏هاي ‏آزادراه‏ و يا بزرگراه سازي اقتصادي ترند، مطرح مي‏‌‏كنند. در اين مقاله به صورت نظري الگويي را اجزاي مربوط به زمان سفر، تصادفات، عوارض و مصرف سوخت ارائه خواهد شد. منافع حاصل از احداث و بهره‏‌‏برداري‏ ‏از اين دو گزينه (آزاد راه و بزرگراه) به صورت جداگانه در مقايسه با جاده دوخط سنجيده مي‏‌‏شوند و سپس نتايج به دست آمده از تحليل منفعت به هزينه (CBA‏)، بهترين گزينه را از نظر اقتصادي تعيين كنيد. براي نيل به اين هدف، الگوي فوق به كمك نرم افزار اك‏س‏ل (Excel‏) تهيه گرديده است كه خروجي‏‌‏هاي ‏آن‏ در قالب يك مثال موردي به طور خلاصه ارائه خواهند شد. بررسي تأخير در زمان ساخت پروژه‏‌‏ها، تغييرات ساليانه رشد ترافيك، تفاوت در هزينه‏‌‏هاي ساخت و مدت اجراي پروژه و نقش ‏آن‏ در اقتصادي بودن طرح از جمله ويژگي‏‌‏هاي اين الگوست.
‏2
‏1. مقدمه
‏شبكه هاي حمل و نقل، به ويژه حمل و نقل جاده‏‌‏اي اتصال ده‏ن‏ده مراكز مختلف بوده و عامل مهم توسعه، تجارت و ارتباط بين كشورهاي منطقه و جهان مي‏‌‏باشند. يك شبكه حمل و نقل جاده‏‌‏ا‏ي‏ كارآمد مي‏‌‏بايد از مزاياي چون ارزاني، رواني، سرعت، امكان رسيدن به موقع و همخواني با توسع‏ه‏ پايدار برخوردار باشد. گزينه نها‏ي‏ي با توجه به شرايط زمين، توپوگرافي، محدوديت‏‌‏هاي ترافيكي و زيست محيطي انتخاب مي‏‌‏شود. در صورتي كه بتوان ارزش پولي هزينه هاي مربوط به يك گزينه را تعيين كرد، معيار اصلي در انتخاب ‏آن‏ گزينه مي‏‌‏تواند اقتصادي بودن باشد. رشد ترافيك هميشه عامل مهمي در ارتقاء كيفيت راهها بوده است‏.‏ بهبود كيفيت راهها به ويژه راههاي اصلي دو خطه به دو صورت امكان‏‌‏پذير است. در حالت اول توسعه راه اصلي موجود به صورت دو ‏س‏واره‏‌‏رو (جدا كردن خطوط ر‏فت و ب‏رگشت) در محورهاي شرياني خاص و حالت دوم حفظ راه موجود با شرايط فعلي ‏آن‏ و احداث يك ‏آزادراه‏ جديد حداقل چهارخطه است. اين مقاله ب‏ر‏ ‏آن‏ است تا الگويي براي انتخاب بهينه يكي از حالت هاي ذكر شده فوق مبني بر مشخصات فني و اقتصادي ارائه كند.
‏2. ادبيات موضوع
‏محدوديت منابع در دسترس ايجاب مي‏‌‏كند كه انسان براي بهره‏‌‏برداري از ‏آنها‏ روش مناسبي انتخاب گرده و از امكانات موجود با برنامه‏‌‏ريزي صحيح استفاده بهينه نمايد. يكي از مهم‏‌‏ترين فرايندهاي برنامه ريزي، ارزيابي چند گزينه انتخاب شده و ساير گزينه‏‌‏هاي كنار گذاشته مي‏‌‏شوند. هر چه ارزش ريالي اجراي طرح ها افزايش يابد اهميت ارزيابي اقتصادي ‏آنها‏ نيز بيشتر مي‏‌‏شود. بر حسب تحقيقات وينفري، سازمان همكاريهاي اقتصادي و توسعه در پاريس OECD‏ و رايت هزينه هاي اصلي حمل و نقل در طبقه‏‌‏بندي‏‌‏هاي مختلف تقسيم مي‏‌‏شوند ك‏ه‏ به طور خلاصه در جدول 1 توضيح داده مي‏‌‏شود.
‏جدول 1. رده‏‌‏بندي هزينه‏‌‏ راهها
‏طبقه‏‌‏بندي
‏مثال
‏هزينه برنامه‏‌‏ريزي، طراحي و اداري
‏هزينه مشاوره و نظارت
‏هزينه تعميرات و عملكرد
‏عمليات خاكي، روسازي و حريم راه
‏3
‏هزينه كاربري
‏هزينه سازه‏‌‏اي
‏روسازي، جاروكشي و روشنايي
‏هزينه عملكرد وسايل
‏سوخت لاستيك، استهلاك وسيله
‏هزينه زمان سفر
‏وسيله ساعت سفر كرده در واحد زمان
‏هزينه تصادفات
‏نرخ تصادفات بر واحد هزينه
‏هزينه محيطي، اجتماعي
‏صدا، آلودگي هوا، خسارت لغزندگي جاده
‏ارزيابي اقتصادي گزينه‏‌‏هاي مختلف احداث راه همواره براي پروژه‏‌‏هاي مختلف در كشورهاي گونا‏گ‏ون اهميت داشته است. در مطالعه موردي Wisconsin‏ هدف انتخاب چهار گزينه ‏آزادراه‏،‏ ‏آزادراه‏ ـ بزرگراه نوع 1 و 2 و راه چهار خطه مورد ارزيابي قرار گرفت. افزايش سود اقتصادي در اين مطالعه شامل كاهش زمان سفر و هزينه‏‌‏هاي حمل و نقل كاهش تصادفات بوده است. در اين مطالعه م‏و‏ردي ارزش زمان 7 دلار در يك ساعت براي وسيله نقليه شخصي و كاهش تصادفات مبتني بر مطالعات انجام شده در اداره راههاي آمريكا ‏برآورد‏ شده‏‌‏اند. نتايج منافع مربوط به خودروها نشان مي‏‌‏دهند كه ‏آزادراه‏ بيشترين منافع را به علت كاهش زمان سفر و كاهش تصادفات درمقايسه با گزينه هاي ديگر در بر دارد. مقايسه منافع و هزينه ها براي گزينه هاي مختلف اين مطالعه موردي در جدول 2 انجام شده است.
‏جدول 2. مقايسه نتايج ارزيابي اقتصادي گزينه‏‌‏هاي مختلف (ميليون دلار)
‏حالت (الف)
‏حالت (ب)
‏حالت (پ)
‏حالت (ت)
‏ارزش فعلي خالص كل
‏846
‏732
‏737
‏481
‏ارزش فعلي خالص هزينه ها
‏550
‏447
‏334
‏225
‏نسبت سود به هزينه‏‌‏ها
‏5/1
‏6/1
‏2/2
‏1/2
‏سود خالص
‏296
‏285
‏403
‏256
‏همان طور كه در حدول 2 ديده مي‏‌‏شود‏،‏ حالت ‏(‏پ) با نسبت سود به هزينه بيشتر در اولويت تصميم‏‌‏گيري قرار مي‏‌‏گيرد.
‏4
‏يك كار تحقيقاتي در كشور هند براي محاسبه زمان‏،‏ در راهها انجام شده است. ارزش زمان معمولاً پرهزينه‏‌‏ترين عامل در تعيين ارزيابي اقتصادي يك پروژه به شمار ‏مي‏‌‏آيد‏.
‏در اين كار تحقيقاتي، ارزش زمان براي مسافر‏ان‏ و خدمه در دو بخش اقتصادي براي شاغلين و افراد بيكار مورد بررسي قرار گرفته است. ارزش زمان سفر براي يك سواري 5/41 و براي يك اتوبوس 9/538 روپيه در ساعت در نظر گرفته شده است.
‏همچنين براي كاميونت و كاميون اين مبالغ 5/67 و 70 روپيه در ساعت محاسبه شده‏‌‏اند.
‏روشهاي بسياري در ارزيابي اقتصادي پروژه هاي راهسازي در كشورهاي مختلف مورد استفاده قرار مي‏‌‏گيرند، كه مهم ترين ‏آنها‏ عبارتند از:
‏1. روش سود به هزينه
‏2. روش هزينه واقعي
‏3. روش ارزيابي چند ضابطه اي
‏4. روش خطرپذيري ـ سود
‏5. روش ارزيابي اثرات محيطي
‏براي ارزيابي فني و اقتصادي احداث و بهره‏‌‏برداري از ‏آزادراه‏ها و بزرگراهها توجه به شاخص فني ـ اقتصادي از اهم موارد بوده و لذا براي بررسي اين شاخص كه در‏ ‏تصميم‏‌‏گيري نهايي مهم‏‌‏ترين عامل است‏،‏ انتخاب روشي مناسب براي ارزيابي ‏م‏ورد نياز است. در اين مقاله با استفاده از روش سود و هزينه‏،‏ الگويي براي ارزيابي‏ ‏ فني ـ اقتصادي احداث و‏ ‏بهره‏‌‏برداري از ‏آزادراه‏ها و بزرگراهها ارائه شده است.
‏3. ساختار الگو
‏اهدافي كه ا‏ز‏ ساخت پروژه‏‌‏هاي راهسازي ان‏ت‏ظار مي‏‌‏روند و ملاك انتخاب بين گزينه هاي مختلف هستند‏،‏ به سه بخش زير تقسيم مي‏‌‏شوند.
‏الف: كمينه بودن هزينه هاي راهسازي
‏ب: افزايش مشخصات عملكردي و بهره‏‌‏برداري
‏ج: ا‏ف‏زايش نتايج حاصل از سرمايه گذاري اقتصادي
‏لذا مي‏‌‏توان نمودار (الگوريتم‏) نشان داده شده در شكل 1 را به عنوان اهداف مورد نظر تشكيل داد.