تحلیل نحوی‌كلامی دستنوشته‌های داستانی كودكان و نوجوانان

تحلیل نحوی‌كلامی دستنوشته‌های داستانی كودكان و نوجوانان

تحلیل نحوی‌كلامی دستنوشته‌های داستانی كودكان و نوجوانان

فصل حاضر شامل سه بخش است: بخش نخست، شامل معرفی مفاهیم بنیادی ادبیات،ادبیات کودک، كودك و نوجوان، نحو وكلام و تحلیل كلام می‌باشد. بخش دوم، تاریخچه مختصری از مطالعات غربیان درباره ادبیات کودک به دست می‌دهد. بخش سوم هم شامل پیشینه ادبیات کودک در ایران است.

2-2 مفاهیم بنیادی

2-2-1 ادبیات

گرچه از دیرباز، تعاریف زیادی از ادبیات ارائه شده است ولی هیچ‌گاه هیچ‌کدام از تعاریف جامع و مانع نبوده است و تا وقتی که عواطف و احساسات بشری به شکلی دقیق و کامل تعریف نشود، تعاریف گوناگون ادبیات نیز همچنان لنگ‌لنگان به پیش خواهد رفت.

بنفشه‌حجازی(17:1374)می‌گوید كه ادبیات دانش‌های متعلق به علوم ادبی وآثار ادبی است.

هاك(5:1997)می‌گوید:ماادبیات را به عنوان شكل تخیلی زندگی و اندیشه در فرمها وساختارهای زبانی می‌شناسیم.

در فرهنگ وبستر(صفحه1056)آمده كه”مجموعه آثار نوشتاری مربوط به یك زبان یا یك كشور یاگروه سنی ادبیات تلقی می‌شود”

لیلی ایمن(1352)می‌گوید:”مجموعه تظاهرات هنری هر قوم كه در قالب كلام ریخته شده است،ادبیات آن قوم به شمار می‌رود”

2-2-2 ادبیات كودك

بین ادبیات كودكان و بزرگسالان تفاوت ساختاری چندانی وجود ندارد. چرا كه هر دو ادبیات هستند و با تكیه بر جوهر ادبی خلق می‌شوند، ولی مخاطبان متفاوتی را در نظر می‌گیرند.

حجازی(1374)می‌گوید:” تعریف ادبیات كودكان با تعریف ادبیات به معنای عام تفاوتی ندارد، اما تفاوت بین نیازها و امكانات كودكان با بزرگسالان موجب می‌شود كه از ادبیات كودكان انتظار بیشتری وجود داشته‌باشد، چرا كه برای انسانی كم تجربه به وجود می‌آید، لذا باید عالی‌تر و سازنده‌تر باشد. این تفاوت‌ها و محدودیت‌ها عبارتند از:

– محدود بودن تجربه كودكان ( از لحاظ نوع، وسعت و میزان تجربه )

– محدودیت زبان ( محدودیت گنجینه لغات )

– محدودیت زمان دقت ( كودكان نمی توانند از نظر فكری مدت زیادی در امری مثل خواندن داستان دقت كنند. )

– ناتوان بودن در دریافت رویدادهای مختلف در یك زمان”

لاكنز(1999)معتقد است كه تفاوت كودكان با بزرگسالان در تجربه‌های آنهاست و نه در نوع تجربه‌هایشان. پس تفاوت ادبیات آنها هم تفاوت در درجه است نه تفاوت در نوع.

هانت(23:1375-22)می‌گوید:”روی هم‌رفته می‌توان دو نظریه را ناظر بر تعاریف ادبیات كودكان دانست ابتدا نظریه كسانی كه معتقدند كودكان ونوجوانان دارای محدودیت‌های حسی، عاطفی،ذهنی،روانی،عقلی وتجربی هستند و به همین دلیل آثار خاصی نیاز دارند. این آثار باید برای آنها با توجه به این ویژگی‌ها پدید آید و در روند پدیداری این آثار اراده و میل نویسندگان بر خلاقیت‌های ذهنی بی‌قید وشرط برتری دارد. گرچه این گروه ارزش‌های زیبایی شناختی را نفی نمی‌كنند،ولی آنها را در چهارچوب قالب‌های از قبل تعیین شده و كنترل شده می‌پزیرند.

نظریه دوم بر این اساس شكل می‌گیرد كه عرصه ادبیات وهنر عرصه آزادی و اختیار است و كودكان و نوجوانان نیز بخشی از بشریت هستند و ادبیات آنها نیز بخشی از ادبیات است.بدین ترتیب هر خطی كه كودكان یا كتابهای آنها را مجزا كند، خطی تصنعی خواهد بود.