تحقیق تربيت در نهج البلاغه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 42 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏2
‏تربيت در نهج البلاغه
‏پيش از بررسى تربيت در نهج البلاغه، يادآورى يك نكته ضرورت دارد.
‏معمولا وقتى از تربيت بحث مى‏شود، دو معنا به ذهن مى‏آيد، اول معناى عام و ‏دوم معناى خاص. تربيت در معناى خاص با پرورش انسان بطور كلى و امر تعليم و تعلّم سر ‏و كار دارد. تربيت بمعناى عام با امورى مانند خويشتن شناسى، رابطه انسان و خدا، ‏رابطه انسان و طبيعت، رابطه انسان با همنوعان و رشد و تكامل انسان در رابطه با ‏ارزشهاى الهى و انسانى و حركت او بسوى اللَّه ارتباط دارد. بدون ترديد اين دو معنا ‏با هم ارتباط نزديك دارند.
‏مطالعه نهج البلاغه و زندگى حضرت على عليه السلام اين حقيقت را آشكار ‏مى‏سازد كه تربيت در دو معناى عام و خاص در رفتار و گفتار اين شخصيت الهى متبلور و ‏منعكس است.
‏نهج البلاغه يك كتاب تربيتى
‏كتاب نهج البلاغه در مجموع يك كتاب تربيتى است. با مطالعه نهج البلاغه فرد ‏مى‏تواند خود را بشناسد و موقع خود را در جهان آفرينش درك كند، با جهان شناسى الهى ‏آشنائى پيدا كند، وظيفه خود را در برابر خدا تشخيص دهد، رابطه خود را با همنوعان در ‏سايه ضوابط و معيارهاى اسلامى استحكام بخشد، از مطالعه موجودات‏مختلف به پيچيدگى
‏2
‏مسئله آفرينش و نقش خدا در خلقت موجودات پى برد، از بررسى تاريخى عبرت گيرد، وضع ‏خود را در برابر ارزشهاى معنوى و دنيائى روشن سازد و با الهام از تعليمات اخلاقى ‏نهج البلاغه شخصيت اخلاقى خود را به سوى رشد و تكامل سوق دهد.
‏على (ع) يك أسوه حسنه (الگوى تربيتى
‏شخصيت حضرت على عليه السلام يك الگوى عالى تربيتى است. زندگى على (ع) ‏بمنزله يك مكتب بزرگ تربيتى است. گفتار و كردار و انديشه‏هاى پيشواى بزرگ ما همه ‏جنبه تربيتى دارند. او نه تنها با الهام از مكتب اسلام ارزشهاى عالى انسانى را مطرح ‏نمود، بلكه خود در زندگى مظهر و نمونه اين ارزشها بود. بحث على (ع) از آفرينش جهان ‏عمق و گسترش درك او را نشان مى‏دهد. او الگوى عالى تربيتى براى انسانهاى خداشناس، ‏كمال جوى، حكمت دوست، عدالتخواه و حق طلب بود.
‏آنچه نويسندگان معروف، چه مسلمان و چه غير مسلمان، در باره او گفته يا ‏نوشته‏اند، نشانه عظمت شخصيت او و نقشى است كه در طرح مبانى الهيات و ارزشهاى عالى ‏انسانى داشته است.
‏بطور كلى رفتار على (ع) در تعليم، عبادت، جنگ، مبارزه عليه كفر و نفاق، ‏مراعات حق و عدالت و ايثار و از خود گذشتگى، سرمشقى عالى براى پويندگان راه حق و
‏3
‏عدالت و آزادى است.
‏ابعاد اساسى شخصيت على عليه السلام
‏در شخصيت پيامبران و پيشوايان معصوم، علاوه بر بعد معنوى، مى‏توان چند ‏بعد ديگر را در نظر گرفت. اين ابعاد از لحاظ تربيتى اهميتى خاص دارند. ابعاد مذكور ‏عبارتند از:
 1-  ‏بعد شناخت.
2-  ‏بعد جامعيت.
3-  ‏بعد وحدت.
‏اين ابعاد در شخصيت على عليه السلام بشكلى بارز متجلى هستند.
‏بعد شناخت:
‏بحثهاى حضرت على در باره آفرينش جهان و مبدأ اعلاى آن، نمايشگر عمق و ‏گستردگى شناخت او است. در حديثى كه از قول پيامبر اكرم خطاب به على (ع) نقل شده، ‏اهميت شناخت مورد تاكيد قرار گرفته است: يا علىّ اذا عنّ النّاس أنفسهم في تكثير ‏العبادات و الخيرات فأنت عنّ نفسك في ادراك المعقولات حتّى تسبقهم.  حديث بالا از ‏قول ابو على سينا نقل شده و بصورت زير بيان گرديده است.
‏يا علىّ اذا رأيت النّاس يتقرّبون الى خالقهم بأنواع البرّ تقرّب انت اليه ‏بأنواع العقل تسبقهم.  در اين حديث، شناخت و ادراك در مقايسه با انجام عبادات و
‏5
‏خيرات، مهمتر تلقى شده است. على عليه السلام در خطبه معروف خود، شناخت را آغاز و ‏اساس ديندارى تلقى ميكند و مى‏گويد: «اوّل الدّين معرفته» همين شناخت است كه در ‏گفته او منعكس ميباشد: «لو كشف الغطاء ما ازددت يقينا»
‏بعد جامعيت:
‏افراد برگزيده در جوامع انسانى اعم از دانشمندان، رهبران سياسى، نويسندگان و ‏هنرمندان، غالبا در يك يا دو جهت، برجستگى خاصى دارند و نظر مردم را بخود جلب ‏ميكنند. از باب مثال، دانشمندى در طرح نظريات يا مسائل تازه، ابتكار بخرج مى‏دهد و ‏در ميان ديگر دانشمندان، برجستگى خاصى پيدا ميكند. رهبرى، قدرت جلب مردم را دارد و ‏از لحاظ اخلاقى در سطح عالى قرار مى‏گيرد و بهمين سبب در ميان رهبران سياسى وجهه‏اى ‏خاص كسب ميكند.
‏آنچه در شخصيت پيامبران و پيشوايان دينى مشاهده مى‏گردد، جامعيت است.
‏على (ع) بعد از پيامبر گرامى از لحاظ جامعيت در فضائل اخلاقى و قدرت فكرى، ‏بى‏نظير است. جهات مختلف شخصيت على (ع) برجستگى خاصى دارند.
‏على (ع) صرفنظر از اين كه در مكتب اسلام پرورش يافته و مستقيما تحت تأثير ‏مكتب وحى قرار داشته است، شخصيتى جامع الاطراف است. او مانند يك حكيم بى‏نظير الهى