تحقیق انسان و سرنوشت 34 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 34 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏1
‏انسان و سرنوشت
‏مقدمه : عظمت و انحطاط مسلمين
‏فهرست مطالب
‏عنوان
‏مقدمه : عظمت ‏و انحطاط مسلمين
‏رديف اصلی ‏مسأله سرنوشت
‏مسأله سرنوشت ‏در اين كتاب جزء بحثهايی از علل انحطاط مسلمين قرارگرفته است
‏نويسنده از ‏چه زمانی متوجه اين سلسله بحثها شد ؟
‏تمدن عظيم ‏اسلامی
‏مايه گرفتن ‏تمدن جديد اروپايی از تمدن اسلامی
‏سخنان ‏گوستاولوبون و سخنان ويل دورانت
‏چرا ‏مسلمانان به قهقرا برگشتند ؟
‏آنچه لازم ‏است مقدمه اين سلسله مباحث قرار گيرد
‏طبيعت زمان ‏از نظر فلسفه تاريخ
‏علل انحطاط ‏مسلمين در سه بخش
‏پاره‏‏‏ای از ‏عقايد و افكار اسلامی كه متهم و مسؤول شناخته شده‏‏‏اند
‏عناصری از ‏اخلاق اسلامی كه انحطاط آور خوانده شده‏‏‏اند
‏برخی مقررات ‏اسلامی از اين نظر
‏آيا خصائص و ‏مميزات روحی ملل اسلامی عامل انحطاط مسلمين بوده است ؟
‏دو طبقه ‏متنفذ و مسؤوليتهای آنها از اين نظر
‏عوامل ‏بيگانه
‏مجموع ‏موضوعات و مباحثی كه لازم است بررسی شود
‏درخواست ‏نويسنده از فضلا و نويسندگان
‏سخنان ‏واشنگتن ارونگ آمريكايی درباره تأثير اعتقاد به قضا و قدر در انحطاط مسلمين
‏انتقاد ‏سخنان واشنگتن ارونگ
‏چرا در اين ‏رساله از تعرض بعضی شاخه‏‏‏ها و فروع خودداری شده است ؟
‏انسان و ‏سرنوشت
‏2
‏رعب و هراسی ‏كه از شنيدن نام قضا و قدر و سرنوشت پيدا می‏‏‏شود
‏سه فرض در ‏باب سرنوشت
‏مسأله ‏سرنوشت از زمان پيغمبر در ميان مسلمانان مطرح شده است
‏جنبه عملی و ‏عمومی اين مسأله
‏آيات قرآن ‏در زمينه سرنوشت
‏آيات قرآن ‏در زمينه اختيار و اراده
‏آيا ميان ‏اين دو دسته از آيات تعارض است ؟
‏معتزله ‏طرفدار اختيار و اشاعره طرفدار جبر می‏‏‏شوند
‏اصطلاح ” ‏قدری ”
‏دو نوع ‏تعارض
‏در قرآن ‏تعارض وجود ندارد
‏آثار سوء ‏عقيده جبر
‏استفاده ‏سياسی از عقيده جبر در زمان بنی‏‏‏اميه
‏معبد جهنی و ‏غيلان دمشقی با عقيده جبر مبارزه می‏‏‏كنند
‏سخنان شبلی ‏نعمان
‏مأمون و ‏معتصم به حمايت معتزله ، و متوكل به حمايت اشاعره برمی‏‏‏خيزند
‏مسيحيان ‏اروپايی به استناد عقايد اشاعره ‏، اسلام را مذهب جبری و عامل‏‏‏ انحطاط مسلمين ‏می‏‏‏خوانند‏
‏دفاع سيد ‏جمال الدين اسدآبادی از عقيده قضا و قدر اسلام و تفكيك آن از عقيده جبر
‏مسأله ‏سرنوشت همواره به صورت يك عقده فكری مورد توجه بشر بوده است‏‏
‏فلسفه مادی ‏و سرنوشت
‏جبر و توحيد ‏، اختيار و تنزيه
‏مباحثه ‏غيلان دمشقی و ربيعه‏‏‏الرای
‏مباحثه ‏ابواسحاق اسفراينی و قاضی عبدالجبار معتزلی
‏مقدمه
‏4
‏عظمت و انحطاط مسلمين
‏مسأله سرنوشت و قضا و ‏قدر كه در اين رساله فحص و تحقيقی درباره آن‏ ‏صورت گرفته است ، جزء مسائل فلسفی ‏است و اگر بنا باشد در رديف واقعی‏ ‏خود قرار گيرد ، بايد آن را در فلسفه در ‏ميان مسائل فلسفی جستجو كرد ، ‏ولی در اين رساله از رديف اصلی خود خارج شده و در ‏رديف يك سلسله مسائل‏ ‏ديگر قرار گرفته است .
‏مسائل علمی و فلسفی هر كدام در ‏رديف خاصی دارند كه از طريق موضوعات‏ ‏آنها و يا از طريق هدف و نتيجه‏ای كه از ‏ياد گرفتن آنها حاصل می‏شود تعيين می‏گردد .
‏علت اينكه مسائل فلسفی در ‏رديفی و مسائل رياضی در رديف ديگر و مسائل‏ ‏طبيعی در رديف جداگانه قرار ‏می‏گيرند ، وابستگی و ارتباط خاصی است كه‏‏ ‏ميان موضوعات هر دسته همرديف وجود ‏دارد و يا لااقل به واسطه هدف نظری‏‏ ‏يا عملی مشتركی است كه ياد گرفتن هر دسته ‏از آنها برای يادگيرنده تأمين‏می‏كند .
‏مسأله سرنوشت و قضا و قدر ، چه از نظر موضوعی و چه از نظر هدف‏ ‏تعليماتی ، در‏ ‏رديف مسائل فلسفی است ، ولی در اين رساله در رديف‏ ‏مسائلی قرار گرفته كه نه از‏ ‏لحاظ موضوع با آنها مرتبط است و نه از لحاظ‏ ‏نتيجه و هدف تعليماتی .
‏اين ‏مسأله در اين رساله جزء يك سلسله بحثها تحت عنوان ” بحثهايی از‏ ‏علل‏ ‏ انحطاط‏ ‏مسلمين ” واقع شده است كه شامل موضوعات و جريانات و مسائل‏‏ ‏گوناگون است .
‏موضوعاتی كه تحت اين عنوان قابل بحث است ، بعضی تاريخی‏‏ ‏و بعضی روانی يا اخلاقی ‏يا اجتماعی و يا صرفا دينی و احيانا فلسفی است . ‏بنابراين مباحثی گوناگون كه در ‏رديفهای متعدد قرار دارند ، جزء اين سلسله‏ ‏مباحث واقع می‏شوند .
‏آنچه اين ‏مباحث گوناگون را به يكديگر پيوند می‏دهد ، تحقيق در اثرات‏ ‏مثبت و منفی اين ‏امور در ترقی و انحطاط اجتماع اسلامی است . ‏ ‏عليهذا منظور از طرح اين مسأله در ‏اين رساله اولا تحقيق در اين جهت‏ ‏است كه آيا اعتقاد به سرنوشت ، آن طور كه ‏قواعد برهانی فلسفی ايجاب‏ ‏می‏كند ، از نوع عقايد و افكاری است كه معتقدين خود ‏را به سستی و تنبلی‏ ‏می‏كشاند و مردمی كه به اين عقيده می‏گرايند خواه ناخواه ‏به انحطاط كشيده‏‏ ‏خواهند شد ، يا اين عقيده اگر درست تعليم داده شود ، چنين ‏تأثير سوئی‏ ‏ندارد ؟ ثانيا اينكه اسلام اين مسأله را چگونه و به چه طرزی تعليم ‏داده‏‏ ‏است و تعليم اسلامی در اين زمينه چه تأثيری در روحيه پيروان اسلام داشته‏‏ ‏است و می‏تواند داشته باشد ؟ و چون منظور اين جهت بوده ، از تعرض فروع‏
‏5
‏ ‏و ‏شاخه‏هايی كه با منظور نامبرده ارتباط ندارد خودداری شده است .
‏اينجانب درست به ‏ياد ندارد كه از چه وقت با مسأله علل انحطاط‏ ‏مسلمين آشنا شده است و از چه زمانی شخصا به بحث و تحقيق در اين مسأله‏‏ ‏علاقمند ‏گرديده و درباره آن فكر می‏كرده است ، ولی می‏تواند به طور يقين‏ ‏ادعا كند كه ‏متجاوز از بيست سال است كه اين مسأله نظر او را جلب كرده‏ ‏و كم و بيش در اطراف ‏آن فكر می‏كرده و يا نوشته‏های ديگران را در اين‏ ‏زمينه می‏خوانده است .
‏از ‏آن زمان تاكنون هر وقت به گفته يا نوشته‏ای در اين موضوع برمی‏خوردم‏ ‏، با ‏علاقه می‏خواندم و يا گوش می‏كردم ، و خيلی مايل بودم رأی و نظر‏ ‏گوينده يا ‏نويسنده را دريابم ، تا آنكه در چند سال پيش ، ضمن بحثی نيمه‏ ‏درس و نيمه ‏سخنرانی كه در اطراف يكی از احاديث نبوی ايراد ‏می‏كردم ، دامنه سخن به ‏اين مطلب كشيد . اگر چه آنچه در اين زمينه تا آن‏ ‏وقت خوانده يا شنيده بودم ‏احيانا مفيد بود ، اما مرا اقناع نكرده بود و ‏چون در خود و مستمعين علاقه شديدی ‏به فهميدن اين مطلب احساس می‏كردم‏ ‏تصميم گرفتم تا آنجا كه ممكن است غور و دقت ‏كنم و اين مسأله را بررسی‏ ‏نمايم ، زيرا يافتن راه اصلاح اوضاع حاضر جهان ‏اسلامی بستگی زيادی دارد به‏ ‏پيدا كردن علل و موجبات انحطاط آنها كه در گذشته ‏وجود داشته است و يا ‏اكنون نيز موجود است . برای اين كار لازم شد كه اولا نظر ‏ديگران را ، اعم‏ ‏از مسلمان و غير مسلمان ، تا آنجا كه دسترسی دارم بررسی كنم ، ‏و ثانيا ‏موضوعاتی كه از اين نظر قابل طرح و گفتگو است ، هر چند تاكنون از اين‏ ‏نظر طرح نشده است ، بدون اغماض و پرده‏پوشی طرح كنم . ‏اينجا بود كه به ‏گستردگی و دامنه وسيع اين مبحث پی‏بردم . فهميدم كه‏ ‏اگر بنا شود تحقيقی كافی و‏ ‏عالمانه در اين مطلب بشود ، بايد موضوعات‏ ‏فراوانی مورد بحث و تحقيق قرار گيرد ‏، و بررسی همه‏ ‏آنها از عهده يك فرد خارج است و يا لااقل سالها وقت لازم دارد . معهذا ‏در نظر ‏گرفتم مقدمتا مطالب مربوطه را كلاسه و خلاصه كنم و بعضی ازموضوعات را به طور ‏نمونه و آزمايش مورد بحث و گفتگو قرار دهم و سررشته‏را به دست ديگران بدهم ، ‏شايد به اين ترتيب نوعی همفكری و همكاری در ‏يك بحث مهم ‏ا‏جتماعی اسلامی صورت ‏بگيرد و يك سلسله بحثهای منظم و مفيد ‏انجام يابد .
‏اين مطلب جای ترديد نيست ‏كه مسلمين دوران عظمت و افتخار اعجاب‏آوری‏ ‏را پشت سر گذاشته‏اند ، نه از آن ‏جهت كه در برهه‏ای از زمان حكمران جهان‏ ‏بوده‏اند و به قول مرحوم اديب الممالك ‏فراهانی ” از پادشاهان باج و از ‏دريا امواج گرفته‏اند ” – زيرا جهان حكمرانان و ‏فاتحان بسياری به خود ‏ديده است كه چند صباحی به زور خود را بر ديگران تحميل ‏كرده‏اند و طولی‏ ‏نكشيده كه مانند كف روی آب محو و نابود شده‏اند بلكه از آن