بررسی موقعیت های استرس زای شغلی و عوامل مرتبط در بانوان دندانپزشک شرکت کننده در همایش های دندانپزشکی

بررسی موقعیت های استرس زای شغلی و عوامل مرتبط در بانوان دندانپزشک شرکت کننده در همایش های دندانپزشکی

بیان مسئله

دندانپزشکی به عنوان حرفه ای با استرس فراوان معرفی شده است .⁽¹⁾ استرس می تواند باعث افت کیفیت خدمات ارائه شده گردد. دندانپزشکان زن که درصد قابل توجهی را تشکیل می دهند بیشتر در معرض بیماری های ذهنی و فیزیکی هستند.⁽³⁾

سالهاست نظریات و تحقیقات موید این نکته هستند که این حرفه موقعیت های استرس زای بیشتری تولید می کند که اساسا” مربوط به طبیعت کار و نوع شرایط کاری دندانپزشکی می باشد. شناسایی موقعیت های استرس زای شغلی این امکان را مهیا می کند که بانوان دندانپزشک از قدرت لازم جهت برخورد و مدیریت استرس بهره مند گردند.⁽⁵⁾

برخی از موقعیت های مختلف استرس زا عبارتند از :

مشکلات با کارکنان مطب ، نگرانی های اقتصادی و مالی ، اشکالات اداره مطب ، نیاز به تصمیم گیری های سریع و متعدد ، کار با مواد سمی و toxic ، صدا و بوی نا مطلوب در محیط کاری ، مواجهه با حالات اورژانسی ، خستگی جسمانی ناشی از کار و پوزیشن غلط ، احساس رقابت با دیگر همکاران^{(1و2و4و6و13و16و17)} . وجود این عوامل باعث بروز استرس فراوان و به تبع آن عوارض ذهنی و جسمی بد در دندانپزشکان خانم می گردد. ⁽⁶⁾ از آنجا که شرایط جسمی و روحی خانم ها نسبت به آقایان حساس تر است، نیاز به شناسایی این موقعیت ها و اولویت بندی کردن و جلوگیری از ایجاد موقعیت های استرس زا احساس می گردد، لذا با شناسایی و معرفی نقش هر یک از این عوامل به وجود آورنده موقعیت های تنش زا ، خلا اطلاعاتی موجود پر شده و در آینده شاهد ارتقاء سلامت روانی و جسمی بانوان دندانپزشک خواهیم بود .

بازنگری منابع و اطلاعات موجود

(الف) تاریخچه:

• در سال های 1968- 1972 یک تحقیق توسط K.D.Rose انجام شد. وی اعلام کرد 03/2 درصد از دندانپزشکان که در طی این 4 سال فوت کرده اند به علت خودکشی بوده است در حالیکه افراد معمولی 1/1 درصد بود.⁽⁷⁾
• بین سالهای 65- 1960 در آمریکا تحقیق دیگر توسط orner انجام شد که اعلام کرد 73درصد دندانپزشکان میانگین سنی زیر 64 سال را در هنگام مرگ نشان داده اند که این میانگین از افراد عادی بسیار پایین تر است .⁽⁸⁾
• Forrest . W.R در سال 1978 اعلام کرد بیماریهای عروق کرونر قلب و بالا بوده فشار در ارتباط با استرس معرفی شده اند که در دندان پزشکان شیوع بالایی دارند.⁽⁹⁾
• در سال 1977 مطالعاتSword شیوع الکسیم ، اعتیاد و وابستگی های دارویی و طلاق را در این حرفه بسیار بالا اعلام کرد.⁽¹⁰⁾
• در سال 1995 مطالعه ای در Manchester توسط Dr. R.Freeman و

Dr.j.t Bruke انجام شد . در این تحقیق استرس ها با منشا کاری و فردی مطرح شدند.⁽⁵⁾

• تحقیق دیگری در سال 1995 در لندن توسط دکتر D.Osborn و R. croucher شیوع Burnout (فرسودگی شغلی) در دندانپزشکان را بررسی کرد و آن را بسیار بالا اعلام کرد.⁽¹¹⁾
• مطالعه دیگری در سال 2001 توسط Alexander .R.E و همکاران در دانشگاه Texas و Dallas انجام گردید و نشان داد که دندانپزشکان زن نسبت به خودکشی مستعدتر هستند و بعضی نیز با مشکلات تغییر شغل مواجه می شوند^.(12)
• مطالعه ای در Dental Cauncil of NewZealand نشان داد که 90 درصد دندانپزشکان شرکت کننده در این تحقیق دچار درد در کمر و گردن می باشند که این مطالعه در سال 2001 انجام شد و علاوه بر این اعلام کرد که پزشکان و دندانپزشکان 5 برابر افراد عادی استعداد اعتیاد به الکل دارو و مواد دارند.⁽¹³⁾
• مطالعه دیگری در سال 2001 در دانشگاه Wolverhampton نشان داد که دندانپزشکان زن نسبت به مرد مدیریت ضعیف تری داشتند و نسبت به جذب سایر دندانپزشکان نیز ضعیف تر عمل کردند.گرایشات زنانه نسبت به مدیریت درآمد مالی و استرس در کار نسبت به دندانپزشکان مرد تفاوت دارد. یک تفاوت کمی نیز میان مردان و زنان در رعایت اخلاق پزشکی و حفظ استانداردهای خدمات ارائه شده وجود دارد.⁽¹⁴⁾

مطالعه ای که اخیراً در آلمان توسط Heim.E نشان داده است که دندانپزشکان زن درباره فشار و تنش خدمات اورژانسی استرس بیشتری دارند و در زنان 6-5 برابر مردم عادی و در مردان 3-2 برابر مردم عادی جهت خودکشی انگیزه بوجود آمده است.⁽¹⁵⁾