گزاش کارآموزی ایمنی در جوشكاری

گزاش کارآموزی ایمنی در جوشكاری

دسته بندی	گزارش کارآموزی و کارورزی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	3.08 مگا بایت
تعداد صفحات	56

چکیده

شرکت ناظرین جوش پارس، با در خدمت گرفتن مهندسینی مجرب و کاردان و با داشتن وسایل ایمنی و حفاظت فردی مناسب، با گرفتن پروژه های عظیم جهت جوشکاری و نظارت در تهران و اطراف مشغول به کار است. حقیر جهت کارآموزی به این شرکت مراجعه کرده و مدتی را با این عزیزان سپری نمودم.

از آنجا که شرکت با قبول پروژه به محل های ساخت و ساز عزیمت می کند، فلذا بنده هم مجبور به همراهی آنها در پروژه های مختلف از جمله ساختمان در دست ساخت وزارت مسکن و شهر سازی بودم که در حال احداث در بلوار آفریقا، خیابان ارمغان شرقی است.

حقیر در این مدت مسائل زیادی از آنها آموختم و فکر می کنم که اکنون به یک جوشکار مجرب تبدیل شده ام. سرپرست ما جناب آقای مهندس مجتبی ابوالقاسمی بجز کارهای عملی از حقیر بسیار کارهای دیگر که مروبط به ایمنی هم هست سپردند که آنها را در گزارش کارورزی آورده ام.

کار جوشکاری در این شرکت اغلب در ارتفاعات است، به همین خاطر رعایت نکات ایمنی در کار بسیار مؤثر و حیاتی است.

استفاده از تجهیزات ایمنی از جمله کلاه و عینک مخصوص و دستکش و پیش بند و غیره از نکاتی بود که بنده همواره توصیه گر آن به کارمندان و جوشکاران بودم.

سرپرستان با ایجاد فضایی مناسب کار و برادرانه و با معرفی من به دوستان به عنوان کارشناس ایمنی شرایط خوبی برای رشد و نمو کارکنان و کار ایجاد کرده بودند.

البته لازم است چند نکته را در این گزارش بیان کنم:

از ابتدای تأسیس شرکت تابحال، هنوز حادثه مورد اعتنایی در این شرکت در طول کار رخ نداده و اگر هم حادثه ای بوده در حد سرپایی بوده و قابل اعتنا نیست.

از آنجا که کارکنان شرکت زیاد نیستند، شرکت کارشناس ایمنی نداشت و در طول این مدت من با سرپرست آنها کار می کردم.

جناب ابوالقاسمی در طول کار، مرا به آوردن مقالات و ترجمه ها و مطالب در خصوص ایمنی مجاب کردند که همه را جزو گزارش کارورزی آورده ام.

یکی از مسائل مهم در جوشکاری، بازرسی و نظارت بر آن است که این کار را بنده بعنوان کار عملی انتخاب و گزارش آنرا به عنوان کارورزی آورده ام. قطعا بازرسی، اثر بسیار بالایی در تحویل و انجام کار ایمن دارد و رابطه ای با ایمنی و رعایت آن دارد.

فهرست مطالب

چكیده	الف
فصل اول:	1
1- ضرورت بازرسی	2
2- انواع سیستم‌های بازرسی	6
3- چگونگی بازرسی	6
فصل دوم: 1-2- ایمنی در جوشكاری	8 9
2-2- بازرسی در جوشكاری	14
1-2-2- بازرسی با مواد نفوذ كننده PT	14
مقدمه	14
اصول بازرسی با مواد نفوذ كننده	14
آماده سازی و تمیز كاری سطح	16
كاربرد مواد نفوذ كننده	17
ظهور	18
برتریها و محدودیت‌ها	18
گستره كاربرد	18
2-2-2- آزمون فراصوتی UT	22
مقدمه	22
ماهیت صوت	22
سیستم‌های نمایش	22
روش‌های بازرسی	23
تشخیص نقصها	25
شرایط سطح	25
پاره‌ای از كاربرد‌های آزمون فراصوتی	26
3-2-2- شرح وظایف	28
عملكرد	28
مراحل كار در كارگاه	29
فصل سوم : نتیجه گیری	31

فصل اول :

1- ضرورت بازرسی

2- انواع سیستمهای بازرسی

1- ضرورت بازرسی

مهندسان با تعیین خواص مواد به وسیله انجام آزمونهای استاندارد بر روی قطعات آزمون كاملا آشنایند. بیشتر دانستنی‌های ارزشمند، از قبیل داده‌های مرتبط به خواص كششی، فشاری، برشی و ضربه‌ای ماده به كمك این آزمونها به دست می‌آید، اما این گونه آزمونها ماهیتی ویرانگر دارند. وانگهی خواص ماده كه به كمك آزمون استاندارد ویرانگر تعیین می‌شود، لزوما رهنمون روشنی به سوی مشخصه‌های كاربردی قطعه پیچیده‌ای كه بخشی از مجموعه مهندسی بزرگتری است، ارائه نمی كند. در ماده یا قطعه در حین ساخت، انواع نقصها به اندازه‌های مختلف ممكن است بوجود آید و ماهیت اندازه دقیق نقص بر كاركرد آتی آن قطعه نیز تاثیر می‌گذارد. نقصهای دیگری مانند تركهای ناشی از خستگی یا خوردگی، در حین كار با ماده نیز ممكن است بوجود آید. منشاء انواع نقص در مواد و قطعات در شكل 1 دیده می‌شود. بنابراین برای آشكار سازی نقصها در مرحله ساخت، و همچنین برای آشكار سازی و مشاهده آهنگ رشد آنها در حین عمر كاری هر قطعه یا مجموعه، باید وسایل قابل اطمینانی در اختیار داشت.

مراحل بازرسی و آزمایش جوش:

الف) بازرسی قبل از جوشكاری

شامل كنترل نقشه كشی در اجرای جوش، انتخاب فرایند جوشكاری، آزمایش كیفیت مواد مصرفی وسایل و تجهیزات جوشكاری، برشكاری و ……

ب) بازرسی ضمن جوشكاری

شامل پخ سازی مناسب _ تمیزی محل جوشكاری _ مونتاژ قطعات، وضعیت جوشكاری و …..

ج) بازرسی بعد از جوشكاری

ارزیابی مناسب بودن سازه جوش داده شده برای هدف تعیین شده و انجام آزمایشات و بازرسی های اتصال جوش كه شامل مخرب (DT) و آزمایش‌های غیر مخرب (NDT) می‌باشد

نقصهائی كه ممكن است در حین ساخت مواد اولیه و یا تولید ریختگیها به وجود آیند.

جدا نشینی آخالهای سرباره تخلل گازی تخلل انقباضی ترك تنشی

نقصهائی كه ممكن است در حین ساخت قطعات بوجود آیند.

تركهای ناشی از تنش باقیمانده نقصهای جوشكاری نقصهای عملیات حرارتی نقصهای ماشینكاری

نقصهائی كه ممكن است در حین سوار كردن قطعات بوجود آیند.

تركهای ناشی از نقصهای ناشی از نقصهای ناشی از نقصهای ناشی از

تنش اضافی جوشكاری اضافی قطعات سوار شده نادرست قطعات گم شده

نقصهائی كه در حین عمر كاری بوجود می‌آیند.

ناپایداری حرارتی خزش سایش خوردگی تنشی خوردگی خستگی

معمولا نخستین مرحله در بررسی هر قطعه، بازرسی چشمی است. با چشم غیر مسلح تنها نقصهای نسبتا بزرگ كه باعث شكستگی پیوسته شده‌اند، آشكار می‌شود. كارآیی بازرسی چشمی را با استفاده از میكروسكوپ می‌توان افزایش داد. میكروسكوپ دو چشمی مناسبترین وسیله برای بررسی چشمی سطح كار است. به بزرگنماییهای بالا نیاز نیست و گستره بزرگنمائی بیشتر میكروسكوپهای موجود برای این نوع بازرسی شامل X5 تا X75 است. بازرسی چشمی لزوما به سطوح خارجی محدود نمی‌شود پروبهای بازرسی نوری در نوع صلب و انعطاف پذیر، برای بازرسی سطوح درونی به كار می‌روند و آنها را می‌توان درون سوراخها و مجارها قرارداد.

با استفاده از اصول محرز فیزیكی، شماری از سیستمهای بازرسی غیر چشمی ساخته شده كه بدون تغییر یا تخریب قطعات و مجموعه‌های مورد آزمون، دانسته‌های مربوط به كیفیت ماده یا قطعه را به دست می‌دهند و اصول پایه و جنبه ‌های اصلی سیستم‌های عمده آزمون غیر مخرب (NTD) در جدول 1 آمده است.

تمام این سیستمهای NDT موجودند و ممكن است بسته به كاربردشان به تنهایی یا در ارتباط با یكدیگر به كار روند. بین روشهای گوناگون آزمون همپوشیهایی وجود دارند كه مكمل یكدیگرند. این حقیقت كه به عنوان مثال آزمون فراصوتی می‌تواند هم تركهای درونی و هم سطحی را آشكار سازد، به معنی بهترین روش برای تمام كاربردهای بازرسی نیست. این مورد بیشتر به نوع ترك موجود و شكل و اندازه قطعات آزمون شده بستگی دارد.

جدول 1

سیستم	مشخصه‌ها	كاربرد
مایع نفوذ كننده	آشكار سازی نقصهائی كه سطح كار را شكسته‌اند	برای انواع فلزات ، بسیاری از پلاستیكها، شیشه و سرامیكهای شفاف به كار می‌رود
ذرات مغناطیسی	آشكارسازی نقصهائی كه سطح كار را شكسته‌اند و نقصهای زیر سطحی كه به كار نزدیك‌اند	تنها برای مواد فرومغناطیس كاربرد دارد (بیشتر آهنها و فولادها)
روشهای الكتریكی (گردابی)	آشكارسازی نقصهای سطحی و بعضی نقهای زیر سطحی، همچنین برای اندازه گیری ضخامت پوشش نارسانا مانند رنگ كه بر روی فلزات به كار می‌رود	برای هر فلزی قابل استفاده است.
آزمون فراصوتی	اشكار سازی نقصهای درونی و همچنین تركهای سطحی	برای بیشتر مواد به كار می‌رود
پرتونگاری	آشكارسازی نقصهای درونی و سطحی و نادرستی مونتاژ قطعات	برای بیشتر مواد به كار می‌رود، اما محدودیتهایی در حداكثر ضخامت وجود دارد

2- انواع سیستمهای بازرسی

روشهای متعدد آزمون غیر مخرب در عمل با شیوه‌های بیشماری انجام می‌شود و گستره تجهیزات موجود نیز گسترده است. برای هر یك از اصول آزمونی – به عنوان مثال استفاده از روشهای جریان گردابی – دستگاه كوچك چندكار و قابل حملی همراه با انتخاب تعدادی پروب به قیمت چند هزار پوند می‌توان خریداری كرد. آزمونگر ماهر از چنین دستگاهی برای آشكار سازی انواع گوناگون نقص در قطعات و مواد گوناگون می تواند استفاده كند. در مقیاسی دیگر، هر شركت می‌تواند با سرمایه گذاری كلان و طراحی سیستم كاملا خودكاری در ارتباط با خط تولید، نسبت به بازرسی مستمر تعداد زیادی از شمش‌های فلزی نورد شده اقدام كند. در هر دستگاه با وجود نظارت عمده در طراحی، پیچیدگی و قیمت، از اصول فیزیكی یكسانی برای آشكارسازی نابهنجاری‌ها استفاده می‌شود.

3- چگونگی بازرسی

هنگام استفاده از سیستمهای آزمون غیر مخرب باید دقت كافی به عمل آورد، و فرآیند را به گونه‌ای كنترل كرد كه نه تنها كیفیت، بلكه كمیت دانستنیهای به دست آمده نیز دقیق و سودمند باشند. آزمون غیر مخرب نامناسب می‌تواند به خطاهای جدی در بررسی كیفی قطعه منجر شود.

لازم است كه خطرناك ترین حالتهای ممكن را برای شكست قطعه پیش‌بینی كرد، و از این رهگذر، قبلا انواع و ابعاد جدی نقصهای بالقوه خطرناك را شناخت. در وهله نخست، مسئولیت امر به عهده طراح فرآورده است و اوست كه باید در ابتدا مشخص كند چه نقصهایی غیر قابل پذیرش‌اند و در مورد روش مناسب بازرسی راهنمایی كند.

استفاده از روشهای بازرسی، همیشه برای تشخیص ناپیوستگی بسیار كوچك، لازم نیست. مثلا هر پوسته گرافیتی در چدن خاكستری نوعی ناپیوستگی دارد. ناپیوستگی به همین اندازه، به عنوان پوسته گرافیتی نمونه وار، ممكن است مثلا در یك قطعه آهنگری آلومینیومی اهمیت قابل توجهی داشته باشد و به همین ترتیب از روش آزمونی با حساسیت بالا استفاده خواهد شد. اما چنانچه از روشی با همین حساسیت برای قطعات ریختگی آهنی استفاده شود، بیشتر پوسته‌های گرافیت مشخص می‌شوند و خود عاملی برای پنهان ماندن تركهای بزرگتر ناپذیرفته خواهد بود. برای كاربرد موفقیت آمیز آزمونهای غیر مخرب، سیستم آزمون و هدفهای آن با هدفهای بازرسی و نوع تركهایی كه قرار است آشكار شوند، باید تناسب داشته باشند فرد مسئول باید آموزش دیده و مجرب باشد و بر اساس استانداردهای پذیرفته شده توانایی تشخیص هر نوع ویژگی ناخواسته را در قطعه ناجور داشته باشد. دست نیافتن به هر یك از شرایط، زمینه پیدایش خطا در موقع آشكارسازی تركها و در نتیجه ایراد خسارت جدی در كاركرد قطعه شود در خور توجه خاص است با انتخاب استانداردهای ناقص، تركهایی كه بر روند قطعات بدون تاثیرند و یا تاثیر جزئی دارند، جدی، و تركهای مهم بدون اهمین پنداشته می‌شوند.

برتریهای آزمون غیر مخرب:

شناسائی نقصهائی كه آشكار شدن آنها به شكست فاجعه بار قطعه منجر می‌‌شود و از نظر اقتصادی نیز پرهزینه و شامل خطرات جانی است از برتریهای روشن و مشخص كاربرد آزمون غیر مخرب است. با وجود این، استفاده از این روشهای آزمون برتریهای بسیاری را به دنبال خواهد داشت.

اجرای هر نوع سیستم بازرسی هزینه‌ای در بر دارد، اما غالبا استفاده مؤثر از روشهای بازرسی مناسب سبب صرفه جوییهای مالی قابل توجهی خواهد شد. نه تنها نوع بازرسی بلكه مراحلی كه طی آن بازرسی انجام می‌شود، اهمیت دارند. كاربرد روش آزمون غیر مخرب برای بازرسی قطعات ریختگی و آهنگری كوچك، پس از اتمام كلیه عملیات ماشینكاری نوعی اسراف خواهد بود. در این حالت بهتر است قطعات را پیش از شروع ماشینكاری پر هزینه بررسی كنند و آنهائی را كه تركهای غیر قابل قبول دارند رد كنند باید تاكید شود كه تمام تركهای آشكار شده در این مرحله سبب رد قطعه نخواهد شد. برخی از ناهمواریهای سطحی در حدی هستند كه در مرحله ماشینكاری از بین می‌روند.

در حالی كه بازرسی كنترل كیفیت دقیق می‌تواند سبب صرفه جوئی مالی شود و از شكست فاجعه بار قطعه در حین كار جلوگیری كند، لیكن تحمل سیستمهای بازرسی متعدد و یا خیلی حساس ممكن است از نظر اقتصادی و زمانی نوعی اسراف به شمار آید. بازرسی بیش از حد ممكن است به افزایش كاركرد فرآورده و یا اعتبار آن منجر نشود. كمال كطلق در تولید غیر ممكن است و سعی در دستیابی به حالت ایده‌آل بسیار پرهزینه خواهد بود.

فصل دوم:

1-2- ایمنی در جوشكاری

2-2- بازرسی در جوشكاری

1-2- ایمنی در جوشكاری

قبل از مطالعه در مورد این شغل چه چیزهایی باید بدانیم ؟

در این مقاله وظایف و كارهای عمومی یك جوشكار به طور خلاصه شرح داده شده است . جوشكار ها در گستره وسیعی از محیط های كاری می توانند كار انجام دهند .

از آنجایی كه هر محیط كاری مسائل منحصر به فرد خاص خود را دارد ، نمی توان همه خطراتی را كه ممكن است یك جوشكار با آن مواجه شود ،‌ پیش بینی نمود ، از اینرو ، این مقاله به كارها و وظایف اصلی كه جوشكاران به طور عمومی انجام می دهند ، می پردازد .

به طور مشخص یك جوشكار چه كاری را انجام می دهد ؟

یك جوشكار از تجهیزات و وسایل خاصی برای اتصال یا «جوش» فلزات به یكدیگر استفاده می كند . همچنین مواد و قطعات فلزی را برش و شكل می دهد . انواع جوشكاری عبارتست از :

– جوشكاری قوس الكتریكی با الكترود تنگستنی

– جوشكاری قوس الكتریكی با الكترود مصرف شونده

– جوشكاری قوس الكتریكی با هسته از جنس مواد گداز آور

– جوشكاری با قوس پلاسما

– جوشكاری قوس الكتریكی با الكترود دستی

– جوشكاری مقاومتی

– جوشكاری زیر پودری

در بسیاری از حالات فلزات لحیم و پرداخت می شوند . وسایل برش با شعله و انواع مختلف ماشین آلات شكل دهی به فلزات (‌ مثل برش – صاف كردن و خم كردن ) نیز ممكن است مورد استفاده قرار گیرند .

جوشكاران بایستی بدانند كه چگونه فلز را برای جوشكاری یا برش آماده كنند، كدام روش جوشكاری را به كار برند، چگونه از وسایل خود به طور ایمن استفاده كنند، چگونه از دستورالعمل كار پیروی كنند و چه روشی را برای كنترل كیفیت بكار بندند.

جوشكاران می توانند در محل هایی كه سازه های فلزی، بویلر، ماشین آلات سنگین،

هواپیما و كشتی ساخته می شود كار كنند. همچنین این افراد در بسیاری از بخش های صنعتی نظیر خودروسازی – صنایع نفت و گاز – تولیدات صنعتی – جنگلبانی – معادن – ساختمان و غیره مشغول بكار شوند.

چه خطرات ایمنی و بهداشتی یك فرد جوشكار را تهدید می كند؟

اصولاً خطرات در یكی از شش گروه زیر طبقه بندی می شوند.

الف – بیولوژیكی

به دلیل اینكه خطرات بیولوژیكی به محیط كار مربوط می شود معمولاً جوشكاران را تهدید نمی كند؟

ب – شیمیایی

هنگام جوشكاری فیوم هایی تولید می شود كه مخلوطی از تركیبات اكسیدهای فلزی – سیلیكات ها و فلوروئیدها می باشد. فیوم هنگامی تولید می شود كه یك فلز تا بالای نقطه جوش خود گرم شود و سپس بخارات آن به شكل ذرات خیلی ریز جامد تبدیل گردد.

فیوم های جوشكاری معمولاً حاوی اكسیدهای مواد جوشكاری شده و الكترودهای مورد استفاده می باشد. اگر فلز پوشش یا رنگ داشته باشد این مواد در اثر گرما تجزیه شده و به بخشی از فیوم تبدیل می گردد. هنگامی كه در نزدیكی این فیوم ها كار انجام می شود بایستی ملاحظات خاصی در نظر گرفته شود. جوشكاران اغلب با مواد زیر و در اطراف آنها كار می كنند.

– مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق

– گازهای متراكم (تحت فشار)

ج – ارگونومی

بسیاری از آسیب ها و جراحات جوشكاران در نتیجه كشیدگی، دررفتگی ، و یا تغییر شكل عضلات آنها می باشد. جوشكاران اغلب مجبورند كه:

– وسایل و مواد سنگین را بردارند یا حركت دهند.

– به مدت طولانی در موقعیت نامناسب كار كنند.

– ابزار سنگین جوشكاری را به مدت طولانی در دست نگهدارند.

– حركت های تكراری انجام دهند.

د – فیزیكی

جوشكاران در معرض آسیب های زیر می باشند:

– سرو صدا زیاد

– سرما یا گرمای شدید

قوس و شعله جوشكاری باعث ایجاد و انتشار نورهای شدید مرئی و اشعه های ماوراء بنفش و مادون قرمز می شود. اشعه های گاما یا ایكس نیز توسط دستگاههای تست و بازرسی و یا ماشین های جوشكاری می تواند ایجاد شود.

هـ – ایمنی

جوشكاران اغلب مجبورند كه:

– در ارتفاعات كار كنند.

– در فضاهای محصور كار كنند.

– در اثر كار ممكن است دچار شوك الكتریكی یا برق گرفتگی شوند.

دیگر خطرات موجود عبارتند از:

– پرتاب ذرات كه ممكن است وارد چشم یا پوست آنها شود.

– بریدگی و زخم حاصل از لبه های تیز فلزات

– سوختگی در اثر تماس با سطوح داغ، شعله و جرقه

– آتش سوزی در اثر جرقه، شعله یا فلزات داغ (این حالت ها زمانی رخ می دهد كه در هوای محیط، اكسیژن زیاد می شود و بنابراین آتش سوزی راحت تر اتفاق می افتد) همچنین آتش سوزی ممكن است در اثر نقص عملكرد وسایل باشد. دقت داشته باشید كه لباسهایی كه آغشته به روغن یا گریس باشند راحت تر می سوزند. آستین یا شلواری كه تا خورده و بالا زده شده باشد می تواند جرقه ها را جذب كند و خطر آتش سوزی را افزایش دهد.

و – روانی

تقاضا برای كار و احتمال بیكاری نیز باعث بروز استرس می شود. بعلاوه برخی جوشكاران ممكن است مجبور باشند كه در شیفت های بیشتر و یا ساعات طولانی تری در یك روز كار كنند كه این امر بر روی سلامتی آنها اثر منفی دارد.

آیا جوشكاری در درازمدت اثرات سوئی بر روی سلامتی جوشكار دارد؟

– عفونت ناحیه تنفسی در جوشكاران بیشتر از سایرین دیده شده است. به نظر می رسد كه تحریكات شیمیایی حاصل از تماس با فیوم ها عامل بروز عفونت در این ناحیه باشد.