نظریه پارسونز (جامعه شناسی سازمان ها)

نظریه پارسونز (جامعه شناسی سازمان ها)

فهرست مطالب

عنوان :

فصل اول :

تعریف سازمان ………………….. 1

انواع سازمان ………………….. 1

ترکیب سازمانی …………………. 2

نظریه های سازمانی ……………… 3

نظریه سازمان رسمی ………………. 3

ویژگیهای بوروکراسی …………….. 4

نوع شناسی اقتدار ………………. 5

نظریه تیلور……………………. 6

نظریه هانری فایول………………. 7

اهداف سازمان ها………………… 8

اهمیت مطالعه سازمان …………….. 10

فصل دوم :

ساخت و نظام آموزش و پرورش ………. 11

تالکوت پارسونز…………………. 15

عناصر اولیه نظام پارسونزی……….. 16

نظام ها و محیط ها ………………. 19

چه نوع نظام هایی وجود دارد ……… 26

روابط سیبرنتیک میان چهار جزء نظام کل 31

تکامل اجتماعی …………………. 35

تحقیق در انواع اجتماعات و جوامع ….. 40

نظریه کنش پارسونز………………. 41

واحد کنشی …………………….. 42

اشکالات نظریه کنش پارسونز ……….. 44

کارهای اخید در زمینه نظریه کنش ….. 46

مسائل کارکردی سازمان ها ………… 47

محدودیت های نظریه سیستمی پارسونز….. 52

کتابنامه………………………. 55

فصل اول

تعریف سازمان:

سازمان عبارت از یك رشته منظم و عقلایی است كه بین افرادی كه وظایف پیچیده و متعددی را انجام می دهند، و كثرت تعداد آنان به قدری است كه نمی توانند با هم در تماس نزدیك باشند، به منظور تامین هدف های مشترك خاص برقرار می گردد[1].

سازمان عبارت است از مراحل تشخیص و گروه بندی فعالیت ها، تعیین و تفویض اختیار و مسئولیت ها و برقراری ارتباط بین افراد به منظور حسن انجام كار، به طوری كه هدف یا هدف های مورد نظر در حد مطلوب تحقق یابند[2].

«تعریف سازمان از نظر بارنارد»: یك سیستم فعالیتها یا نیروهای خودآگاه و هماهنگ شخصی یا یك سیستم فعالیت های وابسته به هم می باشد[3].

تعریف سازمان رسمی: سازمانی كه دارای استمرار بوده و وظیفه یا وظایف معین را در محدودة قوانین و مقررات اجرا می كند. استمرار و تداوم در سازمان با استفاده از نگهداری سوابق اقدامات، تصمیمات و مقررات به صورت كتبی تامین می شود هر سازمان رسمی طبعا شكل و تركیب معینی دارد كه به وسیله آن روابط مشاغل بر پایه سلسله مراتب اداری نشان داده می شودشبكة روابط نامبرده تركیب سازمان رسمی را تشكیل می دهد كه معمولاً به شكل هرم یا مثلثی مجسم می گردد و در معنای محدود از جمع رده های سازمانی به ترتیب سلسله مراتب اداری تشكیل می شود.[4]

تعریف سازمان غیر رسمی: به گفتة سایمون، اسیتبرگ و تامپسون سازمان غیر رسمی عبارت است از الگوهای رفتارهای واقعی – یعنی شیوه ای كه اعضای سازمان واقعات رفتار می كنند كه با طرح رسمی سازمان مطابقت ندارند[5].

تركیب سازمانی:

سازمان به مثابه یك سیستم یا نظام از اجزای مهمی تشكیل شده كه هر یك از این اجزا از ساختار و یا كاركرد ویژه ای برخوردار است و به وسیله نظریه های سیستمی می توان اجزای ان را تغییر داد. به همین دلیل اساسی ترین بنیان در سازمان، افراد آن سازمان است كه هر یك از آنها، از احساسات، تمایلات، شخصیت، انگیزه ها، صفات و وی ژگی های متفاوتی برخوردارند و در حقیقت روح سازمان را تشكیل می دهند. نگرش به تقسیم بندی سازمان از این بعد، آن را به سازمان رسمی و غیر رسمی تبدیل می كند.

سازمان رسمی از ویژگی های ساختار رسمی، سلسله مراتب، تقسیم اختیارات، كانال های ارتباطی، روابط رسمی، هدف ها، خط مشی ها، روش ها و سایر عوامل مدیریتی برخوردارند كه به عملیات سازمان كمك می كنند.

سازمان های غیر رسمی از شبكة رفتاری و ارتباطی بین افراد، كه رد نتیجه تعامل و همبستگی میان آن ها در گروه های انسانی شكل گرفته اند، به وجود می آیند. بنابراین ماهیت هر سازمان تحت تاثیر تركیب این دو سازمان (رسمی و غیر رسمی) قرار می گیرد كه نقش افراد در آن تعیین كننده است، زیرا هر یك از آنان تحت تاثیر تصورات و انتظارات خود به دنبال موقعیت مناسب و ایفای نقش در ساختار سازمان قرار خواهند گرفت.[6]

نظریه های سازمانی:

نظریه های سازمانی شیوه های خاص نگرش به سازمان ها و گروه های درون آن ها را منعكس می كند نظریه كلاسیك سازمان كه گاهی نظریه ماشینی نیز نامیده شده است پیش آهنگ همه نظریه های امروز سازمان ها بوده است. برجسته ترین نظریه سازان كلاسیك كه رویكرد ماشینی را برگزیده اند وبر، تیلور، فایول، مونی ورایلی، گیولیك و ارویك بوده اند.

نظریه های كلاسیك سازمان:

در نظریه های كلاسیك سازمان یا نظریه های سنتی هر یك از دانشمندان، خردگرایی یا رفتار عقلایی سازمان را از زاویه و دیدگاه خاصی تجزیه و تحلیل می كنند ولی در مكتب كلاسیك یا سنتی توجه اصلی دانشمندان به كالبد یا ساخت و تركیب سازمان ها رسمی معطوف گردیده و به رفتار فردی و گروهی و سیستم اجتماعی سازمان عنایتی مبذول نگردیده است.

نظریه های سازمان رسمی[7]

(1) نظریه بوروكراسی: ماكس وبر

ماكس وبر اولین كسی است كه در نوشته های خود در زمینه مسائل سازمانی با دیدگاهی تاریخی به جامعه شناسی سازمان ها پرداخت و از اصطلاح بوروكراسی استفاده كرده است.

اگر چه مطالعات وبر بیشتر درباره سازمان های دولتی بود و می خواست عناصر ضروری این سیستم سازمانی را به دقت تعیین كند اما به نظر وی ویژگی های بوروكراسی در كلیه سازمان ها اعم از دولتی یا خصوصی تا زمانی كه حائز مشخصات زیر باشند وجود خواهد داشت:

1- وسعت سازمان به لحاظ كثرت كارگران

2- عده زیادی كارگران غیر ماهر یا نیمه ماهر

3- تكنولوژی نسبتاً ساده برای تولید انبوه و

4- تولید فرآورده های نسبتاً ساده

1- اقتداری، علی محمّد، سازمان و مدیریت ص 104

2- كاظم، محمد، مدیران فهیم و مفاهیم اساسی ص 258

3- عباس زادگان، سید محمد، مكاتب و مبانی مدیریت ص 149

1- صبوری، منوچهر، جامعه شناسی سازمانها ص 113

2- اقتداری، علی محمد، سازمان و مدیریت ص 106

1- كاظم، محمد، مدیران فهیم و مفاهیم اساسی ص 24

1- اقتداری، علی محمد، سازمان مدیریت ص 607