مقاله بررسی جنگ الكترونیكی

مقاله بررسی جنگ الكترونیكی

مقاله بررسی جنگ الكترونیكی در 83 صفحه ورد قابل ویرایش

مقدمه:

اهمیت اقدامات جنگ الكترونیك:

استفاده از تجهیزات الكترونیكی یا بطور مستقل انجام می‌گیرد. مانند رادارها و مخابرات و یا به صورت همراه و جزئی از سلاحهای نظامی دفاعی، مانند موشكها و هواپیما‌ها بكار برده می‌شود كه در هر حال كاربرد صحیح آنها بهر صورتی كه باشد، باعث ارتقاء سرعت، وقت و قدرت نظامی شده و موجب می‌گردد تا ضریب موفقیت در جنگهای امروزی بالا رود. ماحصل كلام اینكه در پرتو این كاربرد، شرایط میادین نبرد بگونه‌ای رقم زده شده است كه امروزه این میدانها علاوه بر ایجاد عمق، پهناور و قضا دارای بعد چهارمی بنام «قلمرو و طیف امواج الكترومغناطیسی، هم شده‌اند. این بعد آنچنان در تمامی زوایا و نقاط صحنه‌های نبرد نفوذ در رسوخ كرده است كه شاید بتوان گفت بدون توجه به آن پیشرفت در سایر ابعاد جنگ هم، امكان پذیر نخواهد بود. با آنكه این قلمرو (طیف امواج الكترومغناطیسی) نیز همانند زمان بطور فیزیكی ملموس و مشهود نمی‌باشد، ولی دارای اثرات و نتایجی است كه ارزش حضور آن را تأیید می كند، از طرف دیگر مطرح شدن نگرش سیستمی نسبت به جنگها و شازعات بشری در قالب اصول و تئوری‌های فرماندهی و كنترل ، نیروهای نظامی و درگیر را آن چنان به ارتباطات قوی و پیچیده هدایت و كنترل‌های سریع و نیز تصمیم‌گیریهای قاطع و به موقع نیازمند كرده است كه نقش تجهیزات الكترونیكی و مخابراتی در اجرای این اصول و شیوه‌ها را نه تنها انكار ناپذیر بلكه هر اقدامی بدون آنها را امكان ناپذیر می نمایاند. مورد دیگر اینكه ، با توجه به ضرورت شناسائی رقبا و دشمنان در صحنه‌های جهانی و منطقه‌ای برای یك كشور و اطلاع از شرایط كه آن كشور را جهت ایفای نقش منطقه‌ای و جهانی و حداقل حفظ موجودیت خود، توانمند می‌سازد.

اهمیت و ارزشی بدست آوردن اطلاعات و آگاهی‌های كیفی، دقیق و سریع بیش از بیش مشخص می‌شود، با توجه به موارد فوق ، جا دارد كه این دوران را «عصر اطلاعات» نامگذاری نمایند.

بنابراین كشوری كه دارای اطلاعات كافی در امور اشتراكی و تاكتیكی نباشد همانند یك عنصر كور و كر، ضعیف و مشفعل عمل خواهد كرد. لذا استنباط می‌شود كه استفاده از تشعشعات الكترومغناطیسی ناشی از وسایل و تجهیزات الكترونیكی دشمنان و رقبا می‌توانند بعنوان یكی از مهمترین و غنی‌ترین منابع كسب اطلاعات مطرح گردد.

با این استدلال است كه در حال حاضر بعلت ارزش و اهمیت اطلاعات، آنرا فرد چهارم سیستمهای فرماندهی و كنترل [1]می‌دانند . از سوی دیگر پیش بینی می گردد در نبردها و جنگهای آینده می‌توان از سه نیرو و قوه قدرتمند هسته‌ای شیمیایی و الكترونیكی بهره‌مند شد. اما از آنجائی كه قدرت تخریب سلاحهای هسته‌ای زیاد بوده و اثرات ناشی از آن زیانبار است. بصلاح كشورهای واجد این سلاح نیست كه از آن استفاده نمایند، زیرا خودشان هم بنحوی متضرر خواهند شد. از این رو آنرا بصورت یك عنصر بازدارنده مقبولتر می‌دانند . بدلایل مختلف و از جمله بعلت زشتی و قبحی كه سلاحهای شیمیایی در جوامع بشری پیدا كرده است، استفاده وسیع از این سلاح‌ها هم توصیه نمی‌گردد. اما به لحاظ اینكه سیستمهای الكترونیكی دارای اینگونه محدودیتها نبوده و حتی اركان استفاده از آنها در سلاحهای هسته‌ای و شیمیایی هم وجود دار د، لذا چنین نتیجه‌گیری می شود، جنگهای آینده شاید به احتمال ضعیف هسته‌ای یا شیمیایی باشد ولی بطور مسلم الكترونیكی خواهد بود. جهت روسنتز شدن بیانات فوق در اهمیت و ارزش جنگ الكترونیك در امور نظامی نمونه ای از استفاده آمریكا در بكارگیری تجهیزات الكترونیكی و امواج الكترومغناطیسی در كنترل و هدایت واحدهای تابعه‌اش در جهان در شرایط بحرانی و استراتژزیكی و همچنین جمع‌آوری اطلاعات از اقصی نقاط جهان بیان می شود.

این سیستم كه در بخش قابل توجهی از سیستم فرماندهی و كنترل جهانی آمریكا را تشكیلی می دهد، سیستم مخابرات ماهواره‌ای MIC STAR [2]می‌باشد كه شیطان بزرگ سالهاست روی آن سرمایه‌گذاری كرده است. ملاحظه می‌شود كه كلیه واحدهای عملیاتی، تاكتیكی و استراتژیكی و نیز واحدهای جمع‌آوری اطلاعات در نقاط مختلف جهان بصورت یك مجموعه یكپارچه درآمده است تا آمریكا و غرب بتوانند با سرعت و دقت بیشتر در جریان امور قرار گرفته و سریعاً قادر باشند، در موارد ضروری عكس‌العمل لازم را بكار ببندند.

از این سیستم جهت ارتباط هدایت نیروهای واكنش سریع آمریكا از جمله در خلیج فارس و خاورمیانه استفاده مؤثری شده است. همچنین می‌توان از قابلیت مقابله با سیستمهای شنود و اختلال و نیز ارتباط بموقع و مطلوب با نیروهای متحرك تاكتیكی در نقاط مختلف جهان، بعنوان خصوصیت بارز دیگر این سیستم یاد كرده. بنابراین با توجه به مطالبی كه بیان شد؛ می‌توان به اهمیت و ارزش تجهیزات الكترونیكی و بطور كلی طیف امواج الكترو مغناطیسی پی برد. ضمن اینكه مشاهده می شود كه بالتبع در قبال بهره‌برداری از اینگونه تجهیزات، مقابله و ضدیت با آنها نیز از اهمیت و ارزش مشابه برخوردار خواهد بود در اینجاست كه موجود ضرورت اقدامات جنگ الكترونیك با توجه به تعاریف ارائه شده، نقش اساسی در امور نظامی پیدا كره و جایگاهی سرنوشت ساز در جنگهای مدرن امروزی به خود یافته است و این امر تا آنجا پیشرفته است كه بصورت یك اصل و دكترین نظامی درآمده و مطرح می‌گردد كه:

«هر نیرویی كه بتواند در آینده طیف امواج الكترو مغناطیسی را تحت تسلط خود داشته باشد، طرف پیروز میدان نبود خواهد بود.»

جایگاه اقدامات جنگ الكترونیك

الف- جنبه‌های استراتژیكی

اصولاً استراتژی كلی یك كشور دارای ابعاد مختلف نظامی، سیاسی، اقتصادی و . . . می‌باشد با توجه به اینكه استراتژی را بصورتهای مختلف بیان كرده‌ان، می‌توان استراتژی نظامی را بدین صورت تعریف كرد كه:

«هنر و فن بكارگیری شایع و امكانات نظامی یك كشور منجر شایسته بطوریكه بیشترین نتیجه را در رسیدن به اهداف نظامی و سیاسی آن كشور فراهم آورد.» البته علیرغم تعاریف مختلف ارائه شده، می‌توان گفت چیزی كه همگی بر آن اتفاق نظر و تأكید دارند. اینست كه اساساً زمینه بحق استراتژی عمدتاً درباره وسائل این است تا اهداف و دیگر اینكه توجه طراحان استراتژیك تنها به این امر معطوف است كه چگونه می توان به نحوی مؤثر از منابع نظامی مشخص، برای تحصیل آن اهداف سیاسی استفاده كر د. پس برای بدست آوردن تفوق بر دشمن لازم است مجموعه كاملی از ابزارها و وسایل در اختیار اهداف استراتژیك قرار گیرند كه این ابزارها می‌توانند هم مادی باشند و هم معنوی و روانی، بعنوان مثال از بمباران اتمی گرفته تا انواع تبلیغات و یا، . . . .

بنابراین برای انتخاب بهترین و مناسب‌ترین وسیله، لازم است كه نقطه ضعفهای دشمن با توانائیهای حدودی مقایسه شوند. اما اگر آنچه مورد معاوضه است، اهمیت و ارز ش بیشتری داشته باشد. آن وقت است كه گاهی چاره‌ای جز توسل به زور و قدرت ارتش وجود ندارد. ولی در اینمورد هم انتخاب ابزار و وسایل استراتژیك از اهمیت والائی برخوردار است و باید از نقاط ضعف دشمن آگاه برد و تا حد امكان از آنها بهره‌برداری كرد.

اقدامات جنگ اكترونیك:[3]

به دلیل پیشرفت جهانی تكنولوژی و استفاده وسیع از تسهیلات الكترونیكی، جنگهای امروزی را جنگ اكترونیك می گویند. اصولاً جنگ الكترونیك به دانش محفوظ نگه داشتن امكان استفاده از طیف الكترو مغناطیسی اطلاق می گردد. بر این اساس میتوان جنگ الكترونیك را به چهار دسته كلی تقسیم بندی نمود كه عبارتند از:

حمله الكترونیكی[4] (EA):

حمله الكترونیكی شامل اقداماتی است كه به منظور مختل كردن، فریب دادن، بی اثر كردن یا از بین بردن تسلیحات الكترونیكی و مخابراتی دشمن به منظور سببب استفاده دشمن از طیف الكترو مغناطیسی انجام می گیرد. عمده ترین اقدامات در حمله الكترونیكی عبارتند از 1- حملات ضد جنگ الكترونیك [5] 2- سلاح های ضد تشعشعی[6]

3- سلاح های انرژی جهت دار[7]

محافظت الكترونیكی[8] (EP)

محافظت الكترونیكی شامل اقداماتی است كه برای كم اثر كردن حمله الكترونیكی (ناشی از حملات عمدی دشمن یا اثر تجهیزات خودی) در تسلیحات الكترونیكی و مخابراتی بكار گرفته میشود. هدف از محافظت الكترونیكی عبارتند از:

– اقدامات ضدضد الكترونیك[9] ECCM

– امنیت سیگنال[10] SIGSEC ( (SIGSEC

– مدیریت فركانس[11]

پشتیبانی جنگ الكترونیك[12]:

شامل اقداماتی است كه به منظور جستجو، دریافت، شناسایی و محل یابی تشعشعات عمدی و غیر عمدی دشمن و تعیین سطوح جنگ الكترونیك[13]، مورد استفاده قرار می گیرند.

تجسس[14]:

شامل اقداماتی است كه به منظور كمك به امنیت عملیات، جنگ الكترونیك، عملیات روانی، فریب نظامی و یا تخریب فیزیكی بكار می رود. تجسس شاخه های مختلفی دارد ازجمله جاسوسی تصویر، جاسوسی سیگنال[15]، جاسوسی انسانی، جاسوسی فنی، تجسس آثار ( اكوستیكی، اپتیكی،مادون قرمز، لیزری و هسته ای) ، تجسس تشعشعات غیر عمدی و ……

اما در هر صورت می توان از نظر كلی تجسس را به دو دسته بزرگ تقسیم بندی نمود كه عبارتند از:

1- جاسوسی الكترونیكی [16] 2- جاسوسی مخابراتی[17]

لازم به ذكر است كه در بعضی تقسیم بندی ها اقدامات پشتیبانی جنگ الكترونیك و اقدامات تجسس به عنوان یك گروه كلی تجس معرفی می شوند. شكل دسته بندی الكترونیك را نشان می دهد. با توجه به اینكه هدف بررسی انواع تهدیدات روی سیگنالهای خودی یا به عبارت بهتر ایجاد اینست سیگنال با شناسائی تهدید ها می باشد. لذا تنها شاخه هایی از شكل كه میتوان با ایمن كردن سیگنال برآن غلبه كرد و بررسی خواهیم كرد. بنابراین بر اساس شكل داریم:

1- از آنجا كه حمله اكترونیكی بیشتر در مورد سیستم های راداری و در حوزه میدان (امنیت انتشار) مطرح می باشد. لذا در این گروه تنها اشاره ای مختصر به گروه ضد جنگ الكترونیك شامل تهدیدات اختلال و فریب خواهیم كرد.

2- محافظت الكترونیكی شامل دو گروه اقدامت ضدضد جنگ الكترونیك و امنیت سیگنال می باشد. اقدامات ضد ضد جنگ الكترونیك عموماً جزو مقوله امنیت انتشار می باشند. بنابراین در این گزارش مورد بررسی قرار نمی گیرند. در زیر گروه امنیت سیگنال روش های مقابله با انواع حجرهامطرح می گردد. به این منظور امنیت سیگنالهای طیف گسترده درمواجه با انواع حجرها بطور مفصل بیان خواهد شد. همچنین در فصل های بعدی گزارش انواع سیستم های طیف گسترده و پارامترهای آنها بیشتر معرفی خواهند شد.

3- پشتیبانی جنگ الكترونیك شامل اقداماتی متفاوت می باشد. این اقدامات بیشتر مرتبط با امنیت انتشار بوده و از بین آنها روش های تشخیص فركانس كه مرتبط با امنیت سیگنال می باشد، مورد بررسی قرار می گیرد.

4- با توجه به اینكه روش های طیف گسترده به عنوان تنها روش های مناسب برای ایجاد امنیت سیگنال مطرح می شوند. لذا در گروه جاسوسی تنها به شنود سیستم های طیف گسترده می پردازیم. واضح است كه متوله های دیگر تجسس بیشتر شامل امنیت انتشار، داده،… می باشند.

فصل 3

ESM ارتباطی و اطلاعات ارتباطی

نقش دستگاههای رهگیری ارتباطی (COM-ESM) پشتیبانی كسانی است كه مسئول عملیات نظامی هستند. این پشتیبانی با مجهز ساختن آنها به توانایی های زیرین انجام می گیرد:

1- استفاده از ارتباطات دشمن جهت كسب اطلاعات راجع به مفاد آنها، حالت های عملیاتی و پیك های فعالیت 3 C كه می توانند نشان دهنده یك حمله باشند:

تحركات سربازان و خودروها، و هر كه موقع ممكن باشد مقاصد دشمن، تمام اینها هم اهداف ESM تاكتیكی و هم اهداف COMINT استراتژیكی دارند.

2- تعیین محل و مراكز ارتباطی و احتمالا مراكز

3- تعیین و تخصیص پارازیت رسانها

به علاوه در زمان صلح این سیستم ها بهترین وسیله برای آموزش پرسنل و برای تشخیص نقاط ضعف در شبكه ارتباطات خودی را تشكیل می دهند.

1-3- ESM ارتباطی

سیستم های COM-ESM به طور گسترده بر حسب موارد زیر متفاوت هستند:

· رابط ها و اتصالهایی كه آنها باید رهگیری كنند.

· سكوهایی كه این سیستم ها بر روی آنها نصب می شوند.

· وظایف عملیاتی شبكه های ارتباطی كه آنها باید رهگیری كنند.

ویژگیهای این سیستم ها به فركانس ها و تكنیك های به كار رفته از ELF تا MF از HF تا UHF با ارسال های قراردادی طیف گسترده یا انفجاری، سیستم های تقویت رادیویی، ارسال های ماهواره ای و انتشار تروپوسفری و غیره، بستگی خواهند داشت.

به عنوان مثال، دو نوع سیستم ارتباطی میدان نبرد یكی مبتنی بر دستگاههای V/UHF كه از جهش فركانس استفاده می كند و دیگر مبتنی بر سیستم های تقویت رادیویی را در نظر بگیرید. این دو سیستم ارتباطی كه اغلب با یكدیگر همراه با رادیو اصلی نبرد قراردادی استفاده می شوند مستلزم روش های مختلفی برای ESM می باشند. ارتباطات جهش فركانس V/UHF با كوتاهی بی نهایت انتشارات در هر كانال و این حقیقت كه اطلاعات فركانس نمی تواند به عنوان یك پارامتر تمیز دهنده برای فهرست كردن و تعیین ساطع كننده استفاده شود مشخص می شوند.

از طرف دیگر سیستم های تقویت رادیویی مستلزم حساسیت بالای سیستم ESM می باشد در حالی كه زمان واكنش بسیار كوتاه ضروری نیست. به علاوه سیستم های تقویت رادیویی حدود و دامنه پهنی از فركانس ها از باند VHF تا D كار می كنند و از تكنیك های مدولاسیون مالتی پلكس كننده تقسیم زمانی (TDM) و مالتی پلكس كننده تقسیم فركانس (FDM) چند كانالی باند پهن استفاده می كنند. در حالی كه جهش كننده ها معمولا منحصر به باند V/UHF می شوند و از مدولاسیون فركانس با انتقال كد (FSK) تصحیح شده استفاده می كنند. تمام این تفاوتها حاكی از این است كه گیرنده ها، دستگاههای مختص آنالیز و آنتن ها باید از انواع مختلف باشند. همچنین سكوهای گوناگون كه سیستم های COM/ESM بر روی آنها نصب می شوند، مستلزم تجهیزات مختلف می باشند. به عنوان مثال الگوی انتشار بر حسب این كه آیا سكو هوایی، دریایی یا روی زمین نصب شده متفاوت است و در نتیجه حساسیت لازمه و سناریوی الكترومغناطیسی تغییر می یابد. تكنیكی كه باید برای ثابت ها به كار برود نیز متفاوت است. در حالیكه انتشار دهنده های ثابت می توانند توسط یك جهت یاب هوایی واحد یا چندین ایستگاه DF زمینی همكاری كننده تعیین محل شوند، ثابت های انتشارات هواپیمایی فقط می توانند توسط همكاری ایستگاههای همزمان شده انجام شوند. به علاوه وظایف ESM در زمانی كه تمیزدادن انتشارات درزمان واقعی از سكوهای هوایی به سرعت نزدیك شونده (پشتیبانی هوایی نزدیك) مورد نیاز است پیچیده می شود. در چنین موردی “آنالیز زمانی” پارامترهای سیگنال رهگیری شده كه قادر است نوسانات ناشی از بی نظمی های انتشار را نپذیرد لازم است.

وظایف عملیاتی آن سیستم ارتباطی كه باید رهگیر شود می توانند بر تفاوت های موجود در سیستم های COM/ESM نیز دلالت كنند. سیستم های ارتباطی می توانند از انواع زیر باشند:

· سیستم های لشكری

· سیستم های توپخانه ای

· شبكه توزیع اطلاعاتی دستیابی چندگانه تقسیم زمانی TDMA

· ارتباطات پشتیبانی برای حملات درجه دوم

· پشتیبانی هوایی نزدیك

· رادیوی اصلی نبرد

· شبكه های پشتیبانی برای اطلاعات و نشانه گیری

· سیستم های اطلاعات مجتمع نیروی هوایی تاكتیكی

تفاوت ها در شدت ترافیك، طول مدت یك انتشار واحد، سازمان شبكه، تحرك شبكه و غیره مستلزم این است كه تكنیك های متناسب باهر مورد استفاده شود تا POI های مطلوب و اعتبار پارامترهای اندازه گیری شده تضمین گردد.

ساختار كاری كلی یك سیستم COM-ESM در شكل 36-4 نشان داده می شود.

وظایف اصلی سیستم COM-ESM عبارتند از:

· كاوش پیوسته (CS) باند

· كاوش مجزا (DS) باند

· CS+DS

· تخصیص برای اندازه گیری های DF

· تخصیص برای عملیات ECM

CS خودكار روی یك یا چند باند فرعی فركانس معین، طیف الكترومغناطیسی را هم به شكل گرافیكی و هم جدولی به اپراتور نشان می دهد (یك صفحه نمایش RF مصنوعی)

باندهای فرعی مختلف با پارامترهایی نظیر موارد زیر مشخص خواهندشد:

· تقدم

· فیلتر تجسس و سرعت جاروب گیرنده

· آستانه آشكارسازی

· كانال هایی كه باید مسدود شوند زیرا بر روی فركانس های خودی هستند یا كانال های مورد نظر نمی باشند.

در طول مدت كاوش، انتشارات رهگیری شده از نظر فركانس برای ثبت كردن مناسب به پایگاه داده ای مرتبط می شوند.یك عدد مشخصه و پارامترهای اصلی به نام عدد نشان، فركانس، دفعات رهگیری اول و آخر، مدولاسیون، باند سیگنال، تقدم، و غیره روی ی صفحه نمایش آلفا عددی به اپراتور نشان داده می شود. به طور كلی، انتشارهایی كه برای مرتبه اول رهگیری می شوند (كه باید توسط اپراتور گوش داده و تجزیه و تحلیل شوند) تأكید می گردند. صفحه نمایش RF مصنوعی، مشخصاتی از فعالیت الكترومغناطیسی و مدت انتشارها نشان می دهد. اپراتور اجازه می دهد روی ناحیه های فركانسی با پهنای 1 یا 2 مگاهرتز با قدرت تفكیكی كمتر از قدرت تفكیك كاتالیزاسیون تمركز كند. كارآیی صحیح این سیستم مشروط به حساسیت گیرنده سوپر هتروداین است. میزان حساسیت قابل حصول با گیرنده های خوب و آنتن های باند پهن عامل، بین 5/0 و می باشد.