روش تحقیق بررسی عملكرد عملیات بانكداری بدون ربا
روش تحقیق بررسی عملكرد عملیات بانكداری بدون ربا
| دسته بندی | حسابداری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 21 کیلو بایت |
| تعداد صفحات | 21 |
دریافت فایل
1- مقدمه
در قانون عملیات بانکی بدون‌ربا که از ابتدای سال 1363 در کشور به مورد اجرا گذاشته شد، جایگاه بانک به عنوان مؤسسه‌ای پولی یا مالی تعریف نشده است، اما با مطالعه اهداف و وظایفی که برای آن شمرده شده، پی می‌بریم که قانونگذار، بانک را مؤسسه‌ای جامع می‌پندارد که همه فعالیت‌های مربوط به مؤسسات پولی و مالی را انجام می‌دهد. در حال حاضر انواع سپرده‌ها در نظام بانکداری ایران به سه دسته تقسیم می‌شوند؛ سپرده قرض‌الحسنه جاری، سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز و سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار.
سپرده قرض‌الحسنه جاری از جهت ماهیت حقوقی و نحوه عملکرد مانند سپرده دیداری در بانک‌های سنتی است. سپرده پس‌انداز از سپرده‌های رایج نظام بانکی ربوی است و ویژگی آن این است که اشخاص حقیقی و گاه حقوقی، وجوه مازاد بر هزینه‌های جاری خود را برای مدت نامعین به چنین حسابی واریز کرده و در قبال آن دفترچه پس‌انداز دریافت می‌کنند تا به هنگام نیاز وجوه مذکور را دریافت کنند. در بانک‌های سنتی عموماً به اینگونه سپرده‌ها بهره تعلق می‌گیرد. در بانکداری بدون‌ربا پرداخت بهره ممنوع است، لیکن برای تشویق سپرده‌گذاران، اولویت‌ها، امتیازات و جوایزی در نظر می‌گیرند.
ماهیت سپرده قرض‌الحسنه جاری و قرض‌الحسنه پس‌انداز، عقد قرض است و مطابق مفاد عقد قرض مالکیت وجوه به بانک منتقل می‌شود. این انتقال مالکیت، اختیاراتی را برای بانک به وجود می‌آورد که آثارش در تخصیص این منابع ظاهر می‌شود؛ به این ترتیب که بانک‌ها با لحاظ کردن ذخایر قانونی و احتیاطی، بخشی از این وجوه را به اعطای وام قرض‌الحسنه اختصاص داده، بخش دیگر را از طریق سایر عقود بانکی به کار گرفته و کسب سود می‌کنند. قانون و دستورالعمل‌های عملیات بانکی بدون‌ربا نیز تلویحاً این موضوع را پذیرفته‌اند، به طوری که بانک‌ها مطابق دستورالعمل‌های اجرایی قانون عملیات بانکی بدون‌ربا مجاز شده‌اند حداکثر ده درصد از کل تسهیلات اعطایی سالانه خود را در قالب قرض‌الحسنه پرداخت نمایند، مشروط به این که از جمع کل سپرده‌های پس‌انداز قرض‌الحسنه تجاوز ننماید.
در رابطه با سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار، مطابق قانون عملیات بانکداری بدون‌ربا ماهیت عقد در این گونه حساب‌ها وکالت است؛ لذا این منابع به ملکیت بانک در نمی‌آید و از این رو بانک‌ها ملزمند به عنوان وکیل سپرده‌گذاران عمل نموده و سپرده‌های این حساب را در قالب عقود اسلامی به گونه‌ای به‌کار گیرند که بیشترین منافع را برای موکلین خود حاصل نمایند. سود حاصله از محل این منابع با رعایت سهم بانک پس از کسر هزینه‌ها و حق‌الوکاله بین صاحبان این گونه سپرده تقسیم می شود.
طبق ماده 16 آیین‌نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون‌ربا، وام قرض‌الحسنه در موارد زیر پرداخت می‌گردد:
الف: تامین وسائل و ابزار و سایر امكانات لازم برای ایجاد كار جهت كسانی كه فاقد این گونه امكانات می‌باشند در شكل تعاونی.
ب: كمك به امر افزایش تولید با تاكید بر تولیدات كشاورزی، دامی و صنعتی.
ج: رفع احتیاجات ضروری.
اعطای قرض‌الحسنه در خصوص بند الف، طبق ماده 2 دستورالعمل اجرایی، به شركت‌های تعاونی تولیدی و خدماتی به منظور ایجاد كار اختصاص می‌یابد.
اعطای قرض‌الحسنه مذكور در بند ب، به كارگاه‌ها و واحدهای تولیدی متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی به منظور كمك به افزایش تولید، در موارد ذیل، اختصاص می‌یابد:
- جلوگیری از توقف كارگاه‌ها و واحدهای تولیدی موجود.
- راه اندازی كارگاه‌ها و واحدهای تولیدی راكد.
- توسعه كارگاه‌ها و واحدهای تولیدی كوچك در شهرهای كوچك و روستاها.
- ایجاد كارگاه‌ها و واحدهای تولیدی كوچك در شهرهای كوچك و روستاها.
- در مواردی كه تامین نیاز كارگاه یا واحد تولیدی ازطریق سایر تسهیلات امكان‌پذیر نیست.
- ایجاد تسهیلات برای اشخاصی كه در بخش كشاورزی به فعالیت اشتغال دارند و به علت بروز عوامل نامساعد طبیعی، نظیر سیل، زلزله، یخ‌بندان، گرما، آفات نباتی و سایر موارد اضطراری مشابه دچار ضرر و زیان شده باشند. لازم به ذكر است كه در این بخش واحدهای تولیدی كشاورزی و صنعتی در اولویت قرار دارند.
اعطای قرض‌الحسنه، درخصوص بند ج، “رفع احتیاجات اشخاص حقیقی”، موارد ذیل را متضمن است:
- هزینه‌های ازدواج
- تهیه جهیزیه
- درمان بیماری
- تعمیر و تامین مسكن
- كمك‌هزینه تحصیلی
- كمك برای ایجاد مسكن در روستا
- رفع نیازهای متفرقه
2- ادبیات موضوع
سیستم هزینه‌یابی در سازمان‌ها شامل اصول و مقررات قطعی و ثابتی نیست، بلكه با توجه به ویژگی‌های سازمان و با مطالعه دقیق دوایر آن و ارتباط آن‌ها با یكدیگر، سیستم هزینه‌یابی مناسب طراحی و اجرا می‌شود. در بانك كشاورزی هزینه واحدهای مختلف بانك تحت سه عنوان اصلی شامل هزینه‌های پرسنلی، هزینه‌های اداری و هزینه‌های سرمایه‌ای طبقه‌بندی می‌شوند. فصول اصلی هزینه‌ها از اجزای فرعی تشكیل یافته و به طور كلی تمامی هزینه‌ها تحت عنوان بودجه اجرایی واحدهای بانك در این سه فصل گزارش می‌گردند. هزینه‌های پرسنلی شامل حقوق و دستمزد، مزایا و كمك‌ها، فوق‌العاده‌ها، بازنشستگی، پس‌انداز، عیدی و پاداش می‌شوند. هزینه‌های اداری شامل هزینه سفر و ماموریت، حمل و نقل، ارتباطات و مخابرات، اجاره خدمات قراردادی، سوخت و روشنایی و آب، مواد مصرف‌شدنی،تشریفات، ماشین‌های حسابگری، هزینه نگهداری وثائق تملیك‌شده و پرداخت‌های انتقالی می‌شوند. هزینه‌های سرمایه‌ای در سه سرفصل كلی طبقه‌بندی می‌شوند؛ هزینه‌های مربوط به اموال منقول شامل اثاثیه و لوازم اداری، وسائط نقلیه، ماشین‌آلات و تجهیزات عمده و اتوماسیون، هزینه‌های مربوط به اموال غیرمنقول و هزینه سرفصلی.
