دانلود مقاله مشروطه خاوهي 33 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 33 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏2
‏اشاره
‏اين مقاله، منعكس كننده ديدگاهى خاص درباره نهضت مشروطيت ايران است. از ‏نظر نويسنده، ‏مشروطه ‏از اساس، نهضتى با مبانى غربى و غير بومى بوده كه مانند زلزله اى ويران گر، بنيان ‏هاى سياسى، فرهنگى و اجتماعى ايرانِ آن عصر را هدف قرار داد. در نتيجه به هيچ وجه ‏نمى توان نگاه مثبتى بدان نهضت و نظام داشت. از آن جا كه اين ديدگاه در جامعه علمى ‏كشور نيز طرفدارانى دارد، مناسب ديده شد كه در اين مجموعه مقالات، به محققان و ‏علاقه مندان مباحث ‏مشروطه ‏و تاريخ معاصر ‏ايران عرضه شود; هر چند اين حق را براى خود محفوظ مى دانيم كه در پاورقى، به برخى ‏نقاط محل تأمل اين ديدگاه اشاره كنيم. ‏آموزه
‏مقدمه
‏در اين مقاله پرسش اساسى آن است كه آيا مى توان مشروطيت را تهى از ركن اساسى اش، ‏يعنى قانون بررسى نمود و تأييد و يا تكذيبش كرد؟ آيا خردورزانه است با برداشت هاى ‏خودمحورانه و بى پايه، تمثال مقدسى از ‏مشروطه ‏رسم كرد؟ پاسخ منفى ‏اين پرسش ها، علت ناهماهنگى، تعارض و تضاد «قانون محورى» ‏مشروطه ‏را با «شريعت» ‏متجلى مى كند. «آزادى» و «برابرى» نيز، اركان ديگر مشروطيت هستند كه بدون تأمل هاى ‏علمى و غورهاى سياسى با عملكرد خود گوياى بسيارى ناگفته ها مى باشند.
‏اين محورها، همراه با انديشه بنيادين ‏مشروطه ‏و انديشه گران، ‏مروّجان و مجريان حاكميّت ‏مشروطه ‏سبب شد تا آن چه ‏درباره ‏مشروطه ‏از ‏اين قلم به نگارش درمى آيد، به نحوى «شريعت بر دار» را بنمايد; از اين رو نگارنده ‏بر آن شد تا نوشته حاضر را نيز «شريعت بر دار» نام گذارد; هر چند مباحثى درباره ‏تحليل مفهومى ‏مشروطه ‏است.
‏مشروطيت چيست؟
‏مشروطيت شايد نخستين واژه بيگانه با بار سياسى خاص باشد كه با ورود خود به ‏ايران، مسيرى هدفمند را ترسيم و هموار كرد. «‏مشروطه» ‏واژه اى جذاب و ‏محبوب! در تاريخ ايران است كه خون هاى بسيارى را طلبيد و پيامدهاى هولناكى از خود ‏به جاى گذارد! ‏مشروطه ‏واقعيتى است كه ‏فداكارى مسلمانان ايران زمين را در پى داشت و شهيدانى نيز به يغما برد؟! «مشروطيت» ‏طريقى گشود تا مكرر واژگان وارداتى با محتواى غرضمند بر اين ملت يورش برند; اما هر ‏بار چون گذشته، محبوب واقع شوند، جذاب گردند، پرطرفدار باشند و عصر و نسلى را زير ‏سلطه دوست داشتنى خود قرار دهند!!
‏آيا تفكر پوپوليستى دليل رويكرد مشتاقانه جامعه به واژگانى مى شود كه با قالب و ‏محتوايى ويژه، مقصود نهفته اى را دنبال مى كنند؟ اگر چنين است، عرض اندام تمام عيار ‏راهبران و خواص در اين ميدان چگونه ارزيابى مى شود؟ آيا دل سوزان جامعه با آگاهى از ‏هدفمندى اين واژه ها، پيش قراول توده ها مى گردند؟ آيا مى توان تمام پيش گامان را
‏2
‏به عدم امانتدارى از حسن نيت و خلوص فداكارانه مردم متهم كرد، كه در خيزش هاى سياسى ‏مورد سوء استفاده قرار مى گيرند؟
‏هر يك از گمانه هاى مطرح شده در پرسش ها، مى تواند دست مايه يك تحليل در نگارش ‏مقاله و يا كتاب باشد; اما انتخاب گزينه نزديك به واقعيت كه همه جانبه نگرى را در ‏عين تعمق مد نظر قرار داده باشد، خردمندانه تر خواهد بود.
‏نگاه واقع بين، «مشروطيت» را نقطه آغاز زمان و مسيرى مى نگرد كه ساختار فرهنگى و ‏اجتماعى ايران اسلامى را دگرگون كرد تا «سياست» خاصى را حاكميّت بخشد. بنابراين «‏مشروطه» ‏تنها ايجاد ‏يك رژيم پارلمانتيسم قانونمند نبود؟ به تحديد استبداد صرف محدود نمى شد؟ حكومت مردم ‏را پى نمى گرفت؟ و… آرى; اما وراى اين ظواهر كه گذار تاريخ باطن آن را بيش از ‏شعارهايش نماياند، «‏مشروطه» ‏بنيادى فرهنگى ـ ‏سياسى بود كه استيلاى اجانب را در سراى اسلامى حاكميّت بخشيد. ‏مشروطه ‏خواهى در عثمانى، ‏فروپاشى خلافت را در برداشت كه با «اصلاح طلبى» آغاز شده بود، و از آن امپراطورى ‏عظيم و به هر حال اسلامى، تركيه لائيك آتاتوركى را بر جاى گذارد.
‏أ) مشروطيت در ايران اسلامى
‏تبريز ‏نام ‏مشروطه ‏را نشنيده و تا آن ‏روز نام ‏مشروطه ‏در ‏ميان نبود. سخن از آزادى خواهى و عدالت طلبى مى رفت; ليكن شبانه كنسول انگليس كه از ‏پيش آمدهاى تهران نيك آگاه مى بود، چگونگى را بازگفت و نام ‏مشروطه ‏از آن جا به ميان ‏آمد.2
«‏كسروى» زمان انجام اين مهم را پس از صدور فرمان ‏مشروطه ‏مى داند، كه به علت ‏آن كه آگاهى هاى درستى از تهران نرسيده بود، مردم ‏تبريز ‏از وقوع آن مطلع ‏نبودند. اين اعتراف دستاورد بزرگ ‏مشروطه ‏را حداقل در شهر ‏تبريز، برون آمده از كنسول گرى انگليس مى خواند; تبريز، دومين شهر پرجوش و خروش ‏ايران در ‏مشروطه ‏خواهى!!
‏در چنين سندى ميزان آگاهى مردم از مشروطه، حتى پس از صدور فرمان آن در تهران ‏روشن مى شود; اما چگونه اين بنياد و واژه ناآشنا و نوظهور شورى زايدالوصف پديد مى ‏آورد و تا آخرين هدف ها را در مى نوردد؟ پرسشى است كه پاسخ آن در كندوكاوهايى در ‏خصوص «انديشه»، «انديش گران»، «ابزار» و «كاركردهاى» ‏مشروطه ‏قابل حصول است.
‏گذار از يك سده پس از حاكميّت مشروطه، پيش قراولان تئورى پرداز ‏مشروطه ‏را طلايه داران ‏انديشه غربزدگى معرفى كرده است. از همين زاويه مى توان نگاه جامع تر و گسترده ترى ‏داشت تا باطن «‏مشروطه» ‏اگر نه آن چنان كه ‏واقعيت آن بود، بلكه بدان گونه كه در ايران اسلامى ظهور كرد و رشد يافت، بررسى ‏شود.