تحقیق تاريخچه جامعهشناسى روستائى 11ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 9 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

1
‏تاريخچه ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى
‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏در ‏آمريکا ‏نزديک ‏يک ‏قرن ‏است ‏که ‏به‌‏عنوان ‏رشته ‏جداگانه‌‏اى ‏از ‏جامعه‌‏شناسى ‏شناخته ‏شده ‏است. ‏نخستين ‏انجمن ‏جامعه‌‏شناس ‏روستائى ‏در ‏سال ‏۱۹۳۷ ‏تشکيل ‏شد ‏و ‏به‌‏دنبال ‏آن ‏مجله ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏انتشار ‏يافت ‏که ‏در ‏آن ‏نتايج ‏بررسى‌‏هاى ‏انجام ‏شده ‏در ‏زمينه ‏مسائل ‏روستائى ‏منتشر ‏مى‌‏شد. ‏مى‌‏توان ‏گفت ‏که ‏پيدايش ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏در ‏آمريکا ‏ناشى ‏از ‏مشکلات ‏بود ‏که ‏در ‏زندگى ‏مردمان ‏روستائى ‏وجود ‏داشت، ‏به ‏همين ‏جهت ‏بيشتر ‏جنبه ‏کاربردى ‏پيدا ‏کرد.
‏در ‏اروپا ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏پس ‏از ‏جنگ ‏جهانى ‏دوم ‏روى ‏کار ‏آمد. ‏اما ‏اين ‏امر ‏به ‏معنى ‏آن ‏نيست ‏که ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏از ‏آمريکا ‏به ‏اروپا ‏صادر ‏شده ‏باشد. ‏در ‏اروپا ‏از ‏گذشته‌‏هاى ‏دور ‏بررسى‌‏هاى ‏روستائى ‏در ‏کنار ‏دانش‌‏هائى ‏چون: ‏جغرافيا، ‏تاريخ، ‏مردم‌‏شناسى، ‏اقتصاد ‏کشاورزى ‏در ‏بسيارى ‏از ‏سرزمين‌‏ها ‏جريان ‏داشته ‏است.
‏بررسى‌‏هاى ‏روستائى، ‏در ‏اروپا ‏بر ‏پايه ‏يک ‏سنت ‏پژوهشى ‏پرسابقه‌‏اى ‏استوار ‏مى‌‏باشد ‏و ‏ميان ‏سال‌‏هاى ‏۱۸۹۰ ‏و ‏۱۹۲۵ ‏تحقيقات ‏روستائى ‏چندى ‏انجام ‏گرفته ‏است. ‏اما ‏پژوهش‌‏هاى ‏گسترده‌‏تر ‏جامعه‌‏شناسى ‏چه ‏در ‏زمينه‌‏هاى ‏روستائى ‏و ‏چه ‏شهرى ‏به ‏زمان‌‏هاى ‏اخير ‏مربوط ‏مى‌‏شود.
‏در ‏اروپا ‏نيز ‏مانند ‏آمريکا ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏هنگامى ‏به‌‏وجود ‏مى‌‏آيد ‏و ‏توسعه ‏مى‌‏يابد ‏که ‏بدان ‏نياز ‏پيدا ‏مى‌‏شود. ‏بازسازى‌‏هاى ‏بعد ‏از ‏جنگ، ‏صنعتى ‏شدن ‏جامعه، ‏رشد ‏جمعيت، ‏مهاجرت ‏روستائيان ‏به ‏شهر، ‏نياز ‏به ‏تأمين ‏اجتماعى، ‏دگرگونى‌‏هاى ‏سياسى ‏و ‏اقتصادى ‏سبب ‏شدند ‏که ‏دولت‌‏ها ‏به ‏فکر ‏آن ‏بيفتند ‏که ‏تغييرات ‏اجتماعى ‏ـ ‏فرهنگى ‏را ‏تحت ‏نظم ‏و ‏کنترل ‏درآوردند، ‏در ‏نتيجه ‏علوم ‏اجتماعى ‏و ‏به ‏همراه ‏آن ‏جامعه‌‏شناسى ‏روى ‏کار ‏آمد ‏و ‏گسترش ‏يافت (‏۱).
‏هر ‏چند ‏در ‏آمريکا ‏ابتدا ‏به ‏زمينه‌‏هاى ‏کاربردى ‏جامعه‌‏شناسى ‏اهميت ‏داده ‏مى‌‏شد، ‏ولى ‏بعدها ‏جامعه‌‏شناسان ‏به ‏بررسى ‏جنبه‌‏هاى ‏نظرى ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏نيز ‏روى ‏مى‌‏آورند ‏و ‏در ‏زمانى ‏کوتاه ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏رواج ‏پيدا ‏مى‌‏کند ‏و ‏در ‏برنامه‌‏هاى ‏درسى ‏بسيارى ‏از ‏دانشکده‌‏ها ‏جاى ‏مى‌‏گيرد.
‏امروز ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏مانند ‏ديگر ‏رشته‌‏هاى ‏علمى ‏در ‏پهنه ‏وسيع‌‏ترى ‏از ‏جهان ‏شناخته ‏شده ‏است ‏و ‏در ‏بسيارى ‏از ‏دانشگاه‌‏هاى ‏دنيا ‏اعم ‏از ‏کشورهاى ‏صنعتى ‏يا ‏در ‏حال
2
‏توسعه ‏تدريس ‏مى‌‏شود ‏و ‏تحقيقات ‏وسيع ‏و ‏دامنه‌‏دارى ‏در ‏زمينه ‏مسائل ‏روستائى ‏انجام ‏مى‌‏گيرد.
‏در ‏ايران ‏بررسى‌‏هاى ‏روستائى ‏از ‏حدود ‏۴۰ ‏سال ‏پيش ‏در ‏مؤسسه ‏مطالعات ‏و ‏تحقيقات ‏اجتماعى ‏دانشگاه ‏تهران ‏آغاز ‏شده ‏است.
‏با ‏اجراء ‏قوانين ‏ارضى، ‏مهاجرت ‏روستائيان ‏به ‏شهر ‏و ‏برقرارى ‏روابط ‏گسترده ‏بين ‏شهر ‏و ‏ده ‏و ‏به‌‏دنبال ‏آن ‏تغييرات ‏اجتماعى ‏در ‏روستاها ‏و ‏پيدا ‏شدن ‏مسايل ‏و ‏مشکلات ‏متعددى ‏در ‏حيات ‏اقتصادى، ‏اجتماعى ‏و ‏فرهنگى ‏جامعه‌‏هاى ‏روستائى، ‏تحقيقات ‏روستائى ‏متداول ‏شده ‏است.
‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏از ‏لحاظ ‏توسعه ‏نظرى ‏همواره ‏با ‏دشوارى‌‏هاى ‏زيادى ‏مواجه ‏بوده ‏است.
‏گذشته ‏از ‏محدويت ‏دامنه ‏تحقيقات ‏و ‏کمبود ‏مفاهيم ‏علمى ‏در ‏زمينه ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى، ‏اغلب ‏سازمان‌‏ها ‏و ‏مؤسسات ‏دولتى ‏بر ‏تحقيقات ‏روستائى ‏نظارت ‏داشته‌‏اند. ‏از ‏اين‌‏رو ‏محققان ‏روستائى ‏در ‏امر ‏تحقيق ‏کاربردى ‏يا ‏نظرى ‏همواره ‏با ‏دشوارى‌‏هائى ‏مواجه ‏بوده‌‏اند ‏و ‏نتايج ‏بررسى‌‏ها ‏نه ‏تنها ‏از ‏لحاظ ‏کاربردى ‏سودمند ‏نبوده ‏است، ‏بلکه ‏از ‏جهت ‏زمينه ‏نظرى ‏هم ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏رشد ‏چندانى ‏پيدا ‏نکرده ‏است.
‏بررسى‌‏هاى ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏زمينه ‏توسعه ‏و ‏پيشرفت ‏روستاها ‏را ‏فراهم ‏مى‌‏آورد. ‏کسانى ‏که ‏با ‏مسائل ‏روستائى ‏سر ‏و ‏کار ‏دارند، ‏کارشناسان ‏روستائى، ‏مهندسان ‏کشاورزى، ‏کارکنان ‏خدمات ‏روستائى، ‏مأموران ‏دولتى، ‏مشاوران ‏خانواده ‏روستائى، ‏مروّجان ‏و ‏معلمان ‏کشاورزى، ‏برنامه‌‏ريزان ‏توسعه ‏روستائى ‏همه ‏مى‌‏توانند ‏از ‏دست‌‏آوردهاى ‏جامعه‌‏شناسان ‏روستائى ‏بهره‌‏مند ‏شوند.
‏به ‏همين ‏جهت ‏پرورش ‏جامعه‌‏شناسان ‏روستائى ‏و ‏انجام ‏تحقيقات ‏مستمر ‏در ‏زمينه‌‏هاى ‏اجتماعى، ‏اقتصادى ‏و ‏فرهنگى ‏روستاها ‏امرى ‏ضرورى ‏به ‏نظر ‏مى‌‏رسد.
‏کليات ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى
– ‏موضوع ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى:
‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏شاخه‌‏اى ‏از ‏جامعه‌‏شناسى ‏است ‏که ‏از ‏قواعد، ‏اصول ‏و ‏روش‌‏هاى ‏جامعه‌‏شناسى ‏پيروى ‏مى‌‏کند. ‏از ‏ويژگى‌‏هاى ‏آن ‏اين ‏است ‏که ‏موضوع ‏آن ‏محدود ‏مى‌‏شود ‏به ‏پديده‌‏هاى ‏اجتماعى ‏و ‏نوع ‏فرهنگى ‏که ‏به ‏دنياى ‏روستائى ‏تعلق ‏دارد. ‏در ‏داخل ‏اين
3
‏چارچوب ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏به ‏بررسى ‏انواع ‏نظام‌‏هاى ‏اجتماعى ‏مانند: ‏خانواده، ‏جمعيت‌‏ها، ‏گروه‌‏بندى‌‏ها، ‏ارزش‌‏هاى ‏اجتماعى، ‏هنجارهاى ‏اجتماعى، ‏گرايش‌‏ها، ‏کارکردها، ‏تحولات ‏و ‏بالأخره ‏کليه ‏امور ‏و ‏مسائل ‏جامعه ‏روستائى ‏مى‌‏پردازد ‏که ‏شناخت ‏آن ‏مى‌‏تواند ‏از ‏يک‌‏سو ‏براى ‏توسعه، ‏رفاه ‏اجتماعى ‏و ‏بهبود ‏زندگى ‏روستانشينان ‏سودمند ‏باشد ‏و ‏از ‏سوى ‏ديگر ‏زمينه ‏گسترش ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏را ‏به‌‏عنوان ‏يک ‏رشته ‏علمى ‏فراهم ‏آورد.
‏از ‏جامعه‌‏شناس ‏روستائى ‏انتظار ‏مى‌‏رود ‏که ‏مسائل ‏اقتصادى، ‏فنى، ‏زيستى، ‏طبيعى ‏و ‏نيز ‏عوامل ‏ديگرى ‏که ‏در ‏پذيرش ‏تغييرات ‏و ‏نوآورى‌‏ها ‏و ‏به‌‏طور ‏کلى ‏پذيرش ‏شيوه‌‏هاى ‏جديدى ‏که ‏در ‏پيشرفت ‏اقتصاد ‏کشاورزى ‏و ‏توسعه ‏روستائى ‏مؤثر ‏است ‏از ‏طريق ‏تحقيق ‏تبيين ‏کند ‏(‏۱‏).
‏(‏۱‏) . Hoyois Givanni. Sociologie rurale Editions universitaires Paris 1968 P.16
‏توسعه ‏روستائى ‏و ‏افزايش ‏توليد ‏کشاورزى ‏نه ‏تنها ‏مستلزم ‏مهارت‌‏هاى ‏فنى ‏در ‏زمينه‌‏هاى ‏علمى ‏و ‏کاربردى ‏است، ‏بلکه ‏با ‏شناخت ‏کشاورزى ‏سنتى ‏و ‏الگوهاى ‏رفتارى ‏انسان ‏روستائى ‏در ‏ارتباط ‏متقابل ‏با ‏فنون ‏جديد ‏کشاورزى ‏و ‏به‌‏طور ‏کلى ‏شناخت ‏زندگى ‏سنتى ‏روستائى ‏باز ‏بسته ‏است. ‏زمينهٔ ‏چنين ‏شناختى ‏را ‏جامعه‌‏شناس ‏روستائى ‏فراهم ‏مى‌‏کند.
‏جامعه‌‏شناس ‏روستائى ‏در ‏وهله ‏نخست ‏يک ‏جامعه‌‏شناس ‏است ‏و ‏با ‏همان ‏روشى ‏به ‏بررسى ‏پديده‌‏هاى ‏اجتماعى ‏جامعه ‏روستائى ‏مى‌‏پردازد ‏که ‏جامعه‌‏شناسان ‏ديگر ‏در ‏زمينه ‏مسائل ‏اجتماعى ‏جامعه‌‏هاى ‏شهرى، ‏صنعتى، ‏خانواده، ‏آموزش ‏و ‏پرورش ‏و ‏زمينه‌‏هاى ‏مشابه ‏ديگر ‏به‌‏کار ‏مى‌‏برند ‏(‏۲‏). ‏درک ‏معنى ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏با ‏آگاهى ‏از ‏مفهوم ‏جامعه‌‏شناسى، ‏روش‌‏ها ‏و ‏قوانين ‏آن ‏ارتباط ‏نزديک ‏دارد. ‏مردمان ‏روستائى ‏در ‏کارهاى ‏مربوط ‏به ‏کشاورزى ‏فعاليت ‏دارند، ‏به ‏اقتضاء ‏آن ‏در ‏محدوده ‏جغرافيائى ‏مشخصى ‏زيست ‏مى‌‏کنند، ‏آداب ‏و ‏رسوم، ‏هنجارها، ‏ارزش‌‏هاى ‏اجتماعى ‏و ‏فرهنگ ‏خاصى ‏دارند ‏و ‏از ‏الگوى ‏رفتارى ‏و ‏شيوه ‏زندگى ‏ويژه‌‏اى ‏پيروى ‏مى‌‏کنند ‏که ‏با ‏آنچه ‏در ‏جامعه ‏شهرى ‏وجود ‏دارد ‏فرق ‏مى‌‏کند. ‏پديده‌‏هاى ‏اجتماعى ‏جامعه ‏روستائى ‏موضوع ‏بررسى ‏رشته ‏خاصى ‏از ‏جامعه‌‏شناسى ‏يعنى ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏است.
‏(‏۲‏) . ‏کنستاندز، ‏ا.‏ک. (A.K. Condtandse) ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى، ‏فريدون ‏بدره‌‏اى.
4
‏جى. ‏بى. ‏چى ‏تا ‏مبار (J. B. chitambar) ‏جامعه‌‏شناس ‏هند ‏مى‌‏نويسد: ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏يکى ‏از ‏رشته‌‏هاى ‏تخصصى ‏جامعه‌‏شناسى ‏است ‏که ‏به ‏بررسى ‏علمى ‏انسان‌‏هاى ‏روستائى ‏در ‏ارتباط ‏با ‏گروه‌‏هائى ‏که ‏با ‏آنها ‏کنش ‏متقابل ‏دارند ‏مى‌‏پردازد. ‏او ‏هدف ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏را ‏شناخت ‏رفتار ‏انسان ‏روستائى ‏مى‌‏داند ‏و ‏عقيده‌ ‏دارد ‏که ‏اين ‏امر ‏از ‏لحاظ ‏کاربردى ‏داراى ‏اهميت ‏خاصى ‏است؛ ‏زيرا ‏دانشجوى ‏علوم ‏اجتماعى ‏از ‏طريق ‏مطالعه ‏در ‏زمينه‌‏هاى ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏مى‌‏تواند ‏درک ‏بيشترى ‏از ‏رفتار ‏انسان ‏روستائى ‏و ‏رفتار ‏خود ‏داشته ‏باشد ‏(‏۳‏).
‏(‏۳‏) . Chitambar J.B. introductory rural sociology. A synopsis of concepts and principles.Retd. principal Allahabad Argicultural Institute 1983 p.12
‏اين ‏کتاب ‏تحت ‏عنوان ‏مقدمه‌‏اى ‏بر ‏جامعه‌‏شناسى ‏با ‏تأکيد ‏بر ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏به‌‏وسيله: ‏احمد ‏حجاران ‏و ‏مصطفى ‏ازکيا ‏ترجمه ‏شده ‏و ‏نشرنى ‏آن ‏را ‏در ‏سال ‏۱۳۷۳ ‏منتشر ‏کرده ‏است. ‏دانشجويان ‏براى ‏کسب ‏اطلاعات ‏بيشتر ‏مى‌‏تواند ‏به ‏اين ‏کتاب ‏مراجعه ‏کنند.
‏پس ‏از ‏پايان ‏تحصيل ‏وقتى ‏بخواهد ‏درباره ‏مسائل ‏مربوط ‏به ‏روستا ‏کار ‏کند، ‏بدون ‏شناخت ‏از ‏مردم ‏روستا ‏قادر ‏نخواهد ‏بود ‏نقش ‏خود ‏را ‏به‌‏نحو ‏مطلوب ‏ايفا ‏نمايد.
‏پلاسيد ‏رامبو (Placide Ranbaud) ‏جامعه‌‏شناس ‏فرانسوى ‏درباره ‏پايگاه ‏علمى ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏مى‌‏گويد: ‏جامعه‌‏شناسى ‏روستائى ‏يک ‏رشته ‏علمى ‏است ‏که ‏به‌‏درستى ‏نام‌‏گذارى ‏نشده ‏است. ‏او ‏از ‏ده ‏عنوان ‏آنتى ‏تز ‏شهر ‏نام ‏مى‌‏برد. ‏به ‏نظر ‏او ‏هيچکدام ‏از ‏دو ‏مقوله ‏شهر ‏و ‏ده ‏بدون ‏واسطه ‏علوم ‏ديگر ‏نمى‌‏توانند ‏مورد ‏بررسى ‏جامعه‌‏شناسى ‏قرار ‏گيرند.
‏شهر ‏و ‏ده ‏موضوع‌‏هاى ‏بررسى ‏پيچيده ‏و ‏دشوارى ‏را ‏تشکيل ‏مى‌‏دهند ‏که ‏شناخت ‏کامل ‏آنها ‏با ‏علوم ‏متعددى ‏ارتباط ‏دارد ‏(‏۴‏). ‏جامعه‌‏شناس ‏روستائى ‏در ‏بررسى ‏جامعه‌ ‏روستائى ‏از ‏دست‌‏آوردهاى ‏علوم ‏ديگرى ‏مدد ‏مى‌‏گيرد، ‏يا ‏اينکه ‏دست ‏کم ‏از ‏روش‌‏هاى ‏آن ‏علوم ‏در ‏کار ‏تحقيق ‏استفاده ‏مى‌‏کند.
‏(‏۴‏) . Rambaud placide. sociologie Rurale. paris 1980 p.7