تحقیق بررسي و كالبدشكافي جريان صدر در عراق 40 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 44 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

1
‏بررسي و كالبدشكافي جريان صدر‏ ‏در عراق
‏نام درس: جنبشها و فرآيند دولت سازي
‏فهرست مطالب
‏چكيده
‏مقدمه
‏خانواده آل صدر
‏نقش خانواده صدر در سلسه جنبان تحزب در جامعة شيعيان عراق
‏شخصيت مقتدي صدر و عملكرد وي
‏عوامل ناامني و مهمترين مناطق بی ثبات در عراق
‏ديدگاه سياسي و رويكرد مسلحانه
‏پايگاه اجتماعي طرفداران صدر
‏خصوصيات جريان صدر
‏جيش المهدي (شاخه نظامي)
‏ اهداف جريان صدر در مرحله كنوني
‏تاريخچه شروع درگيري جريان صدر با امريكايي‏‌‏ها
‏آينده جريان صدر
‏بعضي ائتلاف‏‌‏ها و اختلافات گروه صدر شيعي
‏ائتلاف عراق یكپارچه
‏انشعابات از جريان صدر
2
‏چكيده
‏تحقيق حاضر كه به بررسي و كالبدشكافي جريان صدر در عراق ميپردازد در ابتدا مقدمه اي كوتاه از كشور عراق و تنوع و شكافهاي قومي در آن كشور و ‏جايگاه ‏خانواده صدر مي پردازد و سپس وارد مباحث اساسي اين گروه و كالبدشكافي آن مي گردد.‏ شیعه به عنوان اكثریت جمعیت عراق برای اولین بار پس از 1300 سال‏،‏ ‏حكومت را در اين كشور بدست آورده است‏ تا به جايگاه واقعي خود دست يابد. در ميان احزاب مسلمان در ‏عراق‏ جريان صدر بدلايل مختلف از جمله وابستگي به خانواده آل صدر و نقش خانواده صدر در سلسه جنبان تحزب در جامعة شيعيان عراق، شعارهاي مساوات‏‌‏طلبانه و عدالت‏‌‏جويانه‏ و‏ اظهارات ضدامريكايي‏ و حرام دانستن هرگونه مماشات با آمريكا توسط ‏مقتدا‏ صدر و از همه مهمتر‏ ‏دراختيار داشتن يك شاخه نظامي با نام جيش المهدي پرداختن به جريان صدر و بررسي و كالبدشكافي اين كروه را ضروري مي نمايد.
‏مقدمه
‏عراق يكي از كشورهاي خاورميانه است كه از شرق با ايران، از شمال با تركيه، از شمال غرب و غرب با سوريه، از جنوب با عربستان سعودي و از جنوب شرق با كويت همسايه است.
‏اين كشور ‏بيشترين مرز مشترك جغرافيايي ـ حدود 1332 كيلومتر ـ‏ با ج. ا. ايران دارد‏ و تقريبا بالاترين اشتراكات ‏َ‏فرهنگي را در بين كشورهاي همسايه با ما دارد. يكي از اصلي‏‌‏ترين اشتراكات دو كشور وجود اكثريت جمعي‏ت‏ شيعه مذهب است كه همواره به عنوان عاملي مهم و تعيين‏‌‏كننده در روابط دوجانبه و معادلات منطقه‏‌‏اي حائز اهميت ويژه بوده است.
‏مشخصه بارز كشور ‏عراق تنوع قومي و مذهبي و وجود شكاف ميان آنها و داشتن محدوديت‏‌‏هاي ژئوپليتيكي و سلطة حاكمان قدرت طلب و ديكتاتور در طول تاريخ است.‏ خشونت‏‌‏هاي فرقه‏‌‏ای باعث بیشترین تعداد تلفات غیرنظامی در عراق است. در حقیقت عراق در چرخة كشنده‏‌‏ای قرار گرفته است. شورشیان سنی به شیعیان حمله مي‏‌‌‏كنند و در مقابل شیعیان به اقدامات انتقام‏‌‏گیرانه دست مي‏‌‌‏زنند و برعكس‏.
(Alissa J. Rubin, New York Times, U.S. and Iranian Officials Plan Talks on Iraqi Security, November 21, 2007)
‏شیعه به عنوان اكثریت جمعیت عراق برای اولین بار پس از 1300 سال حكومت را در اين كشور بدست آورده است. بنابراین آنها سخت بدنبال حفظ حكومت خود هستند. با این وجود شكاف‏‌‏هايي در درون ائتلاف شیعه كه ائتلاف عراق متحد نامیده می‏‌‏شود، ظاهر شده است. كشمكش جناح‏‌‏هاي شیعه به دلیل كسب قدرت بیشتر در مناطق شیعه نشین، وزارتخانه‏‌‏ها و در كل عراق است‏.‏ (Friedman, Thomas, L, Op cit‏)
‏خانواده آل صدر
‏خانواده آل صدر در لبنان، ايران و عراق به علم و تقوا معروف بوده، خدمات بزرگي به اسلام و مذهب تشيع تقديم كرده اند و علما و مراجع بسياري در دامان خود پرورده اند كه از لحاظ علمي، اجتماعي و سياسي تاثيرات بسيار مهمي از خود بر جاي گذاشتند.(سيد كاظم جابري، 13‏82: ‏13)‏ براي شناخت اين خانواده به نقش آنها در احزاب عراق در گذشته نيز اشاره خواهد شد.
3
‏از علماي متاخر اين خانواده مي توان به بزرگاني مانند سيد عبدالحسين شرف‏ ‏الدين‏ ‏در لبنان، سيد صدرالدين صدر در ايران، شهيد سيد محمدباقر صدر در عراق و همچنين امام موسي صدر اشاره كرد.
‏آيت الله محمد صادق صدر با دختر عموي خود فرزند سيد محمد جعفر صدر ازدواج كرد كه خداوند از ايشان چهار فرزند پسر بنامهاي (مصطفي، مقتدي، مومل و مرتضي) به او عنايت فرمودكه سه فرزند اول وي با دختران شهيد سيد محمد باقر صدر ازدواج كردند.‏(همان:14)
‏شهيد صدر دوم‏،‏ سه بار توسط حكومت بعث دستگير شد و مورد شكنجه قرار گرفت كه آخرين آن پس از انتفاضه شعبانيه ‏1410 بود و دليل آن نيز بيانيه وي در تاييد انتفاضه بوده است.(همان:21)
‏كشتار وسیع شیعیان و اعمـال سیاستهای سركوبگرانه علیه آنها از سوی رژیم بعثی در سال‏‌‏هاي پس از انتفاضه باعث شد جنبش شیعی عـراق كه در سال‏‌‏های پیش ضربات سنگینی از دیكتاتور بعثی متحمل شده بود دچار نوعی سرخوردگی و ضعف فزاینده شـود و حس ناامیدی و قبول شكست بر روحیه و فعالیت‏‌‏های احـزاب و اشخاص معارض حاكم گردد. عـلاوه بر آن، تشتت آراء و افزایش اختلافات داخلی متأثر از به درازا كشیده شدن مبارزات و عدم موفقیت آن، اصلی‏‌‏ترین عواملی بودند كه باعث شد گروه‏‌‏ها و شخصیت‏‌‏های مبارز امید چندانی به آینده جنبش نداشته باشند. البته در خلال این سال‏‌‏ها ـ تا قبل از سرنگونی صدام ـ حركت هوشیارانه‏‌‏ای به ابتكار مرحوم آیت‏‌‏الله سیدمحمدصادق صدرـ ‏پسر عموي‏ شهید سیدمحمدباقر صدر(ره)ـ شروع و دنبال شد‏.‏ ‏بعضي معتقدند‏ ایشان با انجام مصالحه‏‌‏ای غیر رسمی با دولت بعث‏ی، تعهد كرد در ازاي تلطیف فضا به نفع شیعیان و كاهش فشارهای دولتی علیه آنها، شرایط لازم برای انجام امور مذهبی شیعی آن هم به صورت كاملاً حداقلی فراهم سازد و البته به هیچ وجه وارد حوزه سیاست نشـود. بدين ترتيب، رژیم بعث عراق تا اندازه‏‌‏ای از فشارهای خود علیه شیعیان را كم كرد. نقطه اوج این انعطاف را باید موافقت با برگزاری نمازهای جمعه در شهر نجف اشرف دانست.
‏تحت تأثیر اين شرایط بود كه حوزه های علمیه نجف و كربلا بار دیگر جان تازه‏‌‏ای گرفتند و طلاب زیادی جذب كردند. این در حالی بود كه بعثی‏‌‏ها به شدت تحركات و اقدامات سیدمحمد صادق صدر را تحت نظر داشتند و پس از آنكه دیدند اقدامات وی تا حدودی تحرك اجتماعی شیعیان را زیاد كرده، در توطئه‏‌‏ای ایشان را از سر راه خود برداشته و بار دیگر فضای رخوت و ناامیدی را در میان نخبگان و عامه شیعیان دامن زدند.(برنا بلداجی، 1383: 175).
‏نقش خانواده صدر در سلسه جنبان تحزب در جامعة شيعيان عراق
‏در ميان احزاب شيعه عراق،‏ ‏«‏ جماعه العلماء ‏»‏ را بايد سر سلسه جنبان تحزب در جامعة شيعيان عراق قلمداد نمود كه خانواده صدر در اين حزب نيز نقش ايفا كرده اند، گروهي از روحانيون در سال (1958م) مانند: شيخ مرتضي آل ياسين( دايي شهيد محمد باقر صدر)، سيد اسماعيل صدر، سيد محمد باقر صدر، شيخ حسين همداني، سيد محمد جمال هاشمي، شيخ محمد طاهر آل شيخ راضي، شيخ محمد تقي جواهري و سيد محمد تقي بحرالعلوم را با هدف پل زدن بين اسلام و اقشار مختلف امت، جماعه العلماء را پايه گذاري نمودند. اين تشكل، پاسخي بود به فشار‏‌‏هاي فزاينده رژيم بعثي، تفكرات رو به رشد كمونيستي و گرايشات و احساسات ناسيوناليسم افراطي، كه موجي از گرايش‏‌‏هاي اسلامي را به رهبري ‏«‏ شيخ مرتضي آل ياسين‏»‏ در شيعيان عراق به وجود آورد. اين سازمان فعاليت‏‌‏هاي خود را از امور فرهنگي شروع نمود و نشريه اين ارگان ‏«‏الضواء‏»‏ نام داشت. رشد و معرفي شخصيت و توانايي‏‌‏هاي علمي و اقتدار كاريزماتيك ‏سيد محمد باقر صدر ‏از همين زمان و با توجه به‏ ‏تاليفاتي كه از خود در زمينه‏‌‏هاي مختلف بر جاي گذاشت، نهادينه شد.
5
‏(ابرار معاصر ‏«‏ نقش شيعيان در فرايند دولت سازي عرق نوين و تاثير آن بر امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران‏»‏ ص30.)
‏ اگرچه اين گروه از سال 1979م تغيير روش خود به تاكتيك هاي خشونت آميز را رسما اعلام كرد، اما رويكرد‏‌‏ اساسي جماعه العلما در عراق و ايران (اين حزب فعاليت‏‌‏هاي خود را در ايران از سال 1359 ، آغاز نمود) معطوف به توده هاي مردم و اساساً سياسي ـ فرهنگي بود. در واقع، فعاليت‏‌‏هاي اين تشكل بود كه بعد‏‌‏ها زمينه سقوط حكومت عبد الكريم قاسم را فراهم نمود. فعاليت‏‌‏هاي تشكيلاتي اين گروه‏‌‏ به دليل عدم انسجام داخلي و شرايط ديكتاتوري آن زمان، بخصوص بعد از پايان دورة برادران عارف، به تدريج به خاموشي گراييد، ولي پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، دوباره فعاليت‏‌‏هاي خود را، از عراق آغاز و سپس در ايران ادامه دادند. پس از انقلاب ، سيد محمد باقرحكيم ـ از شاگردان بر جستة سيد محمد باقر صدر ـ سيد محمد بحر العلوم، شيخ محمد مهدي آصفي، سيد حسين صدر، شيخ محمد باقر ناصري و شيخ محمد باقر ساعدي(از شيوخ عشاير) از سوي وي ماموريت داشتند تا ضمن مهاجرت به ايران ، وظيفه ارتباط، سازماندهي و آموزش نيرو‏‌‏هاي اسلامي عراق را در داخل ايران عهده دار شوند. البته در مقاطع بعدي، سيد حسين صدرـ كه پس از احساس ناكار‏‌‏آمدي مجلس اعلاء و در پي اختلافات با رئيس وقت اين مجلس ـ در اواخر دهه 60 به لندن رفت و به تدريج در كنار اشخاص ديگري مانند: سيد محمد بحرالعلوم، شيخ محمد باقر ناصري، براهيم الاشيقر(معروف به دكتر جعفري و عضو شوراي انتقالي و اولين نخست وزير دولت عراق بعد از صدام) تحت عنوان تشكيلات لندن، تا بهار 1382 به فعاليت هاي خود ادامه دادند.(همان:‏31)
‏سيدمحمدباقر صدر، فرزند آيت‏‌‏الله سيدحيدر صدر،‏‌‏ به سال 1931 م در شهر كاظمين ديده به جهان گشود. پيش از رسيدن به سن سي سالگي، به درجه اجتهاد نائل آمد. وي در نجف از محضر بزرگاني چون آيت‏‌‏الله سيدمحسن حكيم، شيخ مرتضي، شيخ راضي و شيخ محمدرضا آل‏‌‏ياسين بهره برد. نقش بارز سياسي ايشان را مي‏‌‏توان از زمان تأسيس ‏«‏جماعه العلماي نجف اشرف‏»‏ دانست. پس از درگذشت آيت‏‌‏الله سيدمحسن حكيم، ايشان به عنوان يك رهبر مورد توجه قرار گرفت. يكي از اقدامات مهم شهيد صدر، تحريم عضويت در حزب بعث و نيز مخالفت با برنامه‏‌‏هاي آموزشي آن حزب در مدارس بود، همين مسأله باعث گرديد تا رژيم عراق به انحاي مختلف ايشان را مورد آزار و اذيت قرار دهد. وي همواره از انقلاب اسلامي ايران دفاع كرده و از رهبري آن ـ حضرت امام خميني ـ حمايت مي‏‌‏نمود. اقدامات شهيد سيدمحمدباقر صدر باعث گرديد كه رژيم عراق بر سخت‏‌‏گيري‏‌‏هاي خود بيافزايد و ايشان را در اوايل جمادي‏‌‏الاول 1400 ه‏‍‏ . ق. دستگير نمايد. وي به همراه خواهر مبارز خود بنت‏‌‏الهدي پس از تحمل شكنجه‏‌‏هاي فراوان در 22 جمادي‏‌‏الاول همان سال ( 19 فروردين 1359) به شهادت رسيدند. از اين مجتهد آثار بسياري در زمينه‏‌‏هاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي و ديني به يادگار مانده است كه مي‏‌‏توان به اقتصادنا، فلسفتنا، حكومت اسلامي ـ بانكداري اسلامي، غايه الفكر، علم اصول فقه و ده‏‌‏ها اثر ديگر اشاره كردSadr), Islamic Political system, P27.‏)
‏اگرچه صدر و خواهرش به شهادت رسيدند، ولي شهادت آنها به مبارزات مردم عراق عليه رژيم شدت بخشيد. اين شهادت پيامدهايي را به دنبال داشت، از جمله:
‏1. برپايي تظاهرات در كشورهاي پاكستان، هند، لبنان و سوريه عليه رژيم عراق.
‏2. تشكيل مجلس اعلاي اسلامي عراق.
‏3. اقدامات مسلحانه توسط طرفداران شهيد صدر در عراق.
‏4. اكثر مسلمانان جهان اين اقدام جنايتكارانه رژيم را محكوم كردند.( برنا بلداجي، ايالات متحده و نقش شيعيان در فرايند دولت