اقتصاد از نظر قرآن

اقتصاد از نظر قرآن

نظری به اقتصاد اسلامی:

كسانی كه فكر می‌كنند مسئل زندگی از یكدیگر جداست و هر چیزی یك مرز و قلمروی خاصی دارد و هر گوشه‌ای و قسمتی از زندگی بشر به یك شی ءِ بخصوص تعلق دارد تعجب و یا احیاناً انكار می‌كنند كه كسی مسأله‌ای به نام مسائل اقتصادی در قرآن طرح كند زیرا به عقیده اینها هر یك از اسلام و اقتصاد یك مسأله جداگانه است، اسلام به عنوان یك دین برای خودش و اقتصاد به عنوان یك علم برای خودش اسلام قلمرویی دارد و اقتصاد قلمروی دیگر . اما نكته این است كه مسائل زندگی را نباید مجرد فرض كرد. صلاح و فساد در هر یك از شؤن زندگی در سایر شئون مؤثر است . نظام ارزشی اسلام، خوشبختی دنیا و‌آخرت انسان را به طور همزمان مورد توجه قرار داده و دنیا را مزرعه آخرت معرفی نموده است . بر این مبنا به هر رفتار اقتصادی مفید كه در حوزة ارزش‌های اسلامی مجاز باشد، انجام آن مطلوب و شایسته است .

مدلها و الگوهای اقتصادی از آن جا كه به شدت تابع شرایط زمانی و مكانی می باشد، قابل تجویز و ارائه به طور كلی از سوی مكتب اسلام نبوده است . اما قوانین ثابت و همیشگی حاكم بر آنها ، در منابع اسلامی بیان شده‌اند . این مقاله تحقیقی در جهت شناخت آموزه‌های اقتصادی قرآن می‌باشد.

نظر قرآن راجع به ثروت : ما آنگاه كه می‌خواهیم نظری به ایده‌های اقتصادی قرآن بیفكنیم اول باید ببینیم نظر قرآن دربارة ثروت و مال چیست؟ ممكن است كسی بپندارد كه قرآن اساساً ثروت را مطرود و به عنوان یك امر پلید و دورانداختنی می‌شناسد اما چیزی كه پلید و مطرود باشد دیگر مقررتی نمی‌تواند داشته باشد. كه آن چیز را بدست نیاورید، دست به آن نزنید، استفاده نكنید. همچنانكه دربارة‌مشروب چنین مقرراتی آمده است : لَعَنَ الله بایغها و مًشْتَریها و آكِلَ ثَمَنها و ساقیها و شاربها .

جواب این است كه قرآن مال و ثروت را تحقیر نكرده، قرآن با هدف قرار دادن ثروت، با این كه انسان فدای ثروت شود محال است به عبارت دیگر اینكه انسان پول را به خاطر خود پول و برای ذخیره كردن بخواهد مخالف است: « الَّذینَ یَكنزْونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّه وَ كایُنفْقِوُنَها فی سَبیل ا… فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابِ الیم … توبه /34» آیاتی وجود دارند كه نقش پول را در فاسد كردن شخصیت انسانی بیان می‌كنند و به همین دلیل نیز ثروت پرستی مطرود كرده است.