معماری قاجار پهلوی 23ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 18 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏2
‏معمار‏ی‏ قاجار پهلو‏ی
‏ معمار‏ی‏ ايران از اواخر دوره قاجار و شروع دوره پهلو‏ی‏ دچار هرج و مرج و آشفتگ‏ی‏ شد در اين دوران ما شاهد احداث همزمان ساختمانهاي‏ی‏ هستيم كه هر كدام بيانگر يك‏ی‏ از مكاتب فكر‏ی‏ دوره هاي‏ی‏ مشخص از تاريخ ايران هستند :
‏كاخ‏ مرمر به تقليد از معمار‏ی‏ سنت‏ی‏ و عمارت شهربان‏ی‏ كل كشور به تقليد از تخت جمشيد و ساختمانها‏ی‏ بلديه ( شهردار‏ی‏ ) و پستخانه به شمال و جنوب ميدان امام ( سپه ) به تقليد از معمار‏ی‏ نئوكلاسيك فرانسه ساخته شدند . در اين دوره تلاش م‏ی‏ شد كه پيوند‏ی‏ بين سه طيف فكر‏ی‏ به و‏جود‏ آيد : ساختماها‏ی‏ وزارت امور خارجه ، اداره پست ، صندوق پس انداز بانك مل‏ی‏ را در واقع م‏ی‏ توان به عنوان نمونه اين گونه ساختمانها‏ی‏ التقاط‏ی‏ نام برد . اين گرايشها‏ی‏ متفاوت و بعضا متضاد در معمار‏ی‏ اين دوره ناش‏ی‏ از اختلاف در گرايشها‏ی‏ سياس‏ی‏ و ايدوئولوژيك اين عصر از تاريخ ايران است كه ريشه در جريانها‏ی‏ عقيدت‏ی‏ – سياس‏ی‏ اواخر ‏دوره قاجار و اوايل دوران پهلو‏ی‏ دارد . جريانها‏ی‏ مذكور را م‏ی‏ توان به سه دسته تقسيم كرد :
‏گروه‏ اول ، سنت گرايان ، كه اساس تفكر سياس‏ی‏ و بينش دين‏ی‏ آنها هماهنگ‏ی‏ دين با سياست و احياء و توسعه سنتها‏ی‏ هزار ساله جامعه ايران‏ی‏ بود . پرچمداران اين نهضت در آن برهه از زمان شيخ فضل الله نور‏ی‏ بود و بعد از ايشان سيد حين مدرس ادامه دهنده راه و‏ی‏ گشت .
‏گروه‏ دوم ، غرب گرايان ، كه اساس ذهنيت آنها ، به گفته تق‏ی‏ زاده ، بر تقليد از فرق سر تا انگشت پا از غرب در همه شئون اقتصاد‏ی‏ ، اجتماع‏ی‏ ، سياس‏ی‏ بود . هسته اصل‏ی‏ اين گروه را تحصيل كردگان ايران‏ی‏ تشكيل م‏ی‏ دادند كه تازه از اروپا به ايران برگشته بودند .
‏گروه‏ سوم ، مل‏ی‏ گرايان ، كه بنياد فكر‏ی‏ آنها بازگشت به عظمت امپراتور‏ی‏ هخامنش‏ی‏ و ساسان‏ی‏ بود . اين گروه فرهنگ اسلام‏ی‏ و فرهنگ اروپاي‏ی‏ را غير ايران‏ی‏ م‏ی‏ دانستند و بعنوان جايگزين آنها بازگشت به فرهنگ آرياي‏ی‏ دوهزار و پانصد ساله با دين و مذهب بود . كه اين امر ناش‏ی‏ ا‏ز‏ جريانها‏ی‏ به اصطلاح روشنفكرانه ماد‏ی‏ گراي‏ی‏ و توسعه و ترويج نظريات سوسياليسم و ماركسيسم در بين طبقه تحصيل كرده اروپا بود . اين دو جر‏ی‏ فكر‏ی‏ اثبات ‏خود را در تخريب آثار گذشته م‏ی‏ ديد و سع‏ی‏ داشت هر چه را بو‏ی‏ گذشته م‏ی‏ داد از بين ببرد .
‏در‏ ساير شئون اجتماع‏ی‏ كشور نيز ما شاهد تقابل اين بينشها‏ی‏ متفاوت هستيم . بعنوان مثال در ادبيات ، گروه غرب گرا ، تغيير خط فارس‏ی‏ به لاتين را – به سبك آتاتورك در تركيه – علم كرد و گروه مل
‏2
‏ی‏ گرا نيز عرب زداي‏ی‏ از خط و ادبيات فارس‏ی‏ را مطرح نمود و گروه سنت گرا برخود واجب ديد كه از سنت سعد‏ی‏ و حافظ و ديگر بلند پايگان آسمان ادب ايران‏ی‏ پاسدار‏ی‏ نمايد .
‏در‏ ادبيات به زعم مردان بزرگ‏ی‏ چون استاد دهخدا ، استاد هماي‏ی‏ و استاد فروزانفر و ديگر عزيزان اقدامات غرب گرايان و مل‏ی‏ گرايان ب‏ی‏ نتيجه ماند و تحول جديد‏ی‏ در ادبيات از بطن شعر و ادبيات سنت‏ی‏ تراوش كرده و رشد نمود .
‏ليكن‏ در معمار‏ی‏ به دليل انتصاب غرب گرايان و تحصيل كردگان بوزار پاريس و بعدا مكتب فلورانس و رم در شهرساز‏ی‏ انگلستان و امريكا شد .
‏گرچه‏ گودار و ماكسيم سيرو ازنظر تفكر ، ارزش زياد‏ی‏ برا‏ی‏ معمار‏ی‏ سنت‏ی‏ و تاريخ تحول آن قايل بودند و در اين رهگذر خدمات ارزشمند‏ی‏ به ثبت تاريخ معمار‏ی‏ ايران‏ی‏ نمودند ول‏ی‏ خود شخصا از پيروان مكتب نئوكلاسيك و يا به عبارت‏ی‏ مل‏ی‏ گرايان نوين بودند . شاهد اين واقعيت ، ساخت‏مان‏ موزه ايران باستان كه تقليد‏ی‏ از طاق كسر‏ی‏ است .
‏غلبه‏ مكتب غرب گرايان در مدارس معمار‏ی‏ كشور ، كار را بدانجا كشيد كه توصيف مسجد جامع اصفهان ، ميدان نقش جهان ، گنبد سلطانيه ، طاق كسر‏ی‏ و تخت جمشيد را بايد از اروپاييان و ترجمه كتابها‏ی‏ آنها دريافت ميكرديم . دانشجويان و مهندسان معمار اين مرز و بوم اقدامات هوسما‏ن‏ در پاريس و هوارد در انگلستان و كارها‏ی‏ ميكل آنژ در فلورانس و رم را بهتر از كاخ گلستان ، مسجد شيخ لطف الله و كاخ سروستان م‏ی‏ شناختند و اطلاعات مربوط به طاق كسر‏ی‏ كه از عجايب روزگار خود بوده برا‏ی‏ متخصصين محدود به اين بود كه بنا در خاك عراق است .
‏نتيجه‏ اين انفعال فرهنگ‏ی‏ ، بخصوص در زمينه معمار‏ی‏ ، عرضه و تكميل سبكها‏ی‏ مختلف معمار‏ی‏ اروپا و امريكا در دهه ها‏ی‏ اخير به كشور بوده است . با تسلط فكر‏ی‏ غرب گرايانه بر معمار‏ی‏ كشور و فاصله گرفتن از معمار‏ی‏ سنت‏ی‏ كار بدانجا كشيد كه تخريب بنا ها‏ی‏ گذشته در توسعه ها‏ی‏ جد‏يد‏ شهر‏ی‏ و تخريب كاروانسراها‏ی‏ قديم‏ی‏ در احداث جاده ها‏ی‏ بين شهر‏ی‏ عمل‏ی‏ پسنديده و تجدد گرايانه تلق‏ی‏ شد . اين وضع باعث گرديد كه بسيار‏ی‏ از بناها‏ی‏ باارزش متروك و يا مخروبه گردد .
‏همانگونه‏ كه تقليد كوركورانه از معمار‏ی‏ غرب باعث انحطاط هنر و معمار‏ی‏ اين مرز و بوم شد ، تقليد از معمار‏ی‏ گذشته و سنت‏ی‏ نيز به معن‏ی‏ ارتجاع و قهقرا رفتن گشت . تحول و تعال‏ی‏ هر هنر‏ی‏ بستگ‏ی‏ به شناخت دقيق آثار گذشته و درك صحيح ضرورتها و نيازها‏ی‏ حال جامعه دارد تا با ا
‏3
‏ستفاده‏ از فرهنگ و سنت ديرينه و خطا و صواب گذشتگان و در جهت جوابگوي‏ی‏ به نيازها‏ی‏ جامعه ، راه حلها‏ی‏ بديع ، اصيل و تازه ا‏ی‏ ارائه گردد .
‏شروع‏ دوره پهلو‏ی‏ ( دوره رضا خان‏ی‏ )
‏حال‏ م‏ی‏ پردازيم به معمار‏ی‏ ايران از سال 1300 به بعد .
‏اول‏ شروع دوره رضاخان‏ی‏ تا مدت پنج سال يا بيشتر هيچگونه اثر هنر‏ی‏ را نم‏ی‏ يابيم و هيچ كار مهم‏ی‏ صورت نم‏ی‏ گيرد و كارها به روال قبل پيش م‏ی‏ رود . ( حركت دوره معمار‏ی‏ و تحول آن )
‏قسمت‏ دوم از سال 1305 و 1306 ببعد شروع م‏ی‏ شود و فعاليت ساختمان‏ی‏ تا زمان جنگ جهان‏ی‏ دوم گرفتار ركود شديد كارها‏ی‏ ساختمان‏ی‏ و يا حت‏ی‏ تعطيل م‏ی‏ شود .
‏قسمت‏ سوم بعد از پايان جنگ و پيدا شدن دو ماتريال تازه يعن‏ی‏ آهن و بتن و اثرات آن در معمار‏ی‏ است .
‏از‏ اين تاريخ به بعد است كه حركت معمار‏ی‏ دوره پهلو‏ی‏ شروع و آغز م‏ی‏ گردد . اوايل شروع حكومت رضاخان يك‏ی‏ از بدترين شرايط ممكن اقتصاد‏ی‏ در ايران بود و از نظر اقتصاد‏ی‏ ، فرهنگ‏ی‏ و اجتماع‏ی‏ ركود‏ی‏ چشمگير مشاهده م‏ی‏ شد و اكثر ساختماها طبق روال سابق با خشت خام و چوب ساخته ‏م‏ی‏ شد و سقف ها بصورت شيروان‏ی‏ و از ستون ها‏ی‏ چوب‏ی‏ استفاده م‏ی‏ شد .
‏در‏ شروع آن دوره معمار تحصيلكرده ا‏ی‏ وجود نداشت و معماران عال‏ی‏ هم ديگر ذوق و سليقه و تجربه پدران و گذشتگان و استادان خود را از دست داده و بنا در آن دوره واقعا سير قهقراي‏ی‏ م‏ی‏ پيمود و ساختمانها بدون نقشه و در سر محل رو‏ی‏ زمين طرح م‏ی‏ شد .
‏معمار‏ی‏ سبك مل‏ی‏
‏در‏ دوره رضا شاه ايجاد نوع‏ی‏ معمار‏ی‏ عمدتا برا‏ی‏ ابنيه دولت‏ی‏ و يا بناها‏ی‏ عموم‏ی‏ نوع‏ی‏ شيوه رومانتيسم مل‏ی‏ و مظهر‏ی‏ از تاريخ باستان بود . در دستور كار قرار گرفت .
‏در‏ اينجا دو عامل مهم بود يك‏ی‏ معمار‏ی‏ قبل از دوران اسلام و دوم استفاده از تكنولوژ‏ی‏ مدرن غرب‏ی‏ در ساختمان ساز‏ی‏ معمار‏ی‏ دوره هخامنش‏ی‏ به ويژه آثار باقيمانده تخت جمشيد و پاسارگاد كه جلوه گاه عظمت اين كشور بود .
‏4
‏بر‏ همين اساس ساختمان ها‏ی‏ بسيار‏ی‏ در تهران با الهام از معمار‏ی‏ هخامنش‏ی‏ بنا شده از جمله:
‏كاخ‏ شهربان‏ی‏ ـ طرح قليچ باغبان عكس اوپك دبيرستان انوشيروان – ماركف
‏بانك‏ مل‏ی‏ هاينريش اوپك
‏كلانتر‏ی‏ دربند هاينريش آلمان اسلايد
‏شركت‏ فرش هاينريش اوپك
‏مقايسه‏ فرم
‏آندره‏ گودار – مقبره حافظ – سعد‏ی‏ – ساختمان كتابخانه ايران
‏ويژگيها
‏1- ايجاد ايوانها‏ی‏ عظيم و مرتفع در ورود‏ی‏ ها
‏2- مركزيت بنا با ستون و سرستون ها كه در تخت جمشيد به وفور يافت م‏ی‏ شود و يا به صورت عريض و سراسر‏ی‏
‏3- پنجره ها و قابها‏ی‏ اطراف آنها نظير تخت جمشيد
‏4- استفاده از كنگره ها‏ی‏ كنار بام كاخها
‏5- بناها به شكل مرتفع كه حاك‏ی‏ از عظمت و قدرت است .
‏6- مصالح سنگ و سيمان
‏7- استفاده از نقش و متيف ها‏ی‏ تخت جمشيد
‏8- تشابه به بناها‏ی‏ دوان هيتلر‏ی‏ : رومانتيسم مل‏ی‏ نشانه عظمت
‏گرايش‏ ديگر‏ی‏ در سبك معمار‏ی‏ مل‏ی‏ شاهد هستيم . رجوع به معمار‏ی‏ دوره ساسان‏ی‏ و استفاده از عناصر – فرم ها و ايده ها‏ی‏ معمار‏ی‏ اين دوره ايران است . كه خود منبعث از معمار‏ی‏ دوره اشكان