ریخت شناسی و منظر شناسی شهری در شهرسازی

ریخت شناسی و منظر شناسی شهری در شهرسازی

ریخت‌شناسییا مورفولوژی شهری به مطالعه فرمسکونتگاه‌های انسانیو روند شکل گیری و تغییرشکل این سکونتگاه‌ها اطلاق می‌شود. هدف از مطالعه ریخت‌شناسی، شناخت ساختار فضائی و خصوصیات یکمنطقه شهری،شهر،شهرکیاروستااز طریق بررسی الگوی اجزاء و روندتوسعهاین مناطق است. ریخت‌شناسی شهری می‌تواند شامل تحلیل ساختار فیزیکی در مقیاس‌های مختلف و نیز الگوهای حرکت،کاربری زمین، مالکیت و اشتغال باشد تحلیل فرم‌های فیزیکی معمولاً مشتمل بر بررسی الگوی خیابان‌ها، قطعات زمین و ساختمان‌ها؛ که درمجموع به آنها دانه بندی شهری اطلاق می‌شود؛ می‌باشد. این تحلیل عموماً با استفاده از منابعکارتوگرافیو روند توسعه حاصل از مقایسه نقشه‌های تاریخی، انجام می‌گیرد. در این زیرشاخه علمی توجه ویژه‌ای به چگونگیتغییر فرم یک شهر در طول زمان و یا درمقایسه با سایر شهرها می‌شود. از دیگر موضوعات مهم مطرح در ریخت‌شناسی شهری بررسی و مطالعهفرم‌های اجتماعی تأثیرگذار و تاثیرپذیر از چیدمان فیزیکی شهر و چگونگی فرایند تولید و بازتولید فرم‌های اجتماعی از فرم‌های فیزیکی، می‌باشد.

هرچند ایده اصلی ریخت‌شناسی (مورفولوژی) به نوشته‌های شاعر و فیلسوف مشهور،گوته(۱۹۷۰)، برمی‌گردد، این واژه برای نخستین بار در علوم زیستی به کار رفته و در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای در علومجغرافیا،زمین‌شناسی،زبان‌شناسیو سایر علوم (ازجملهبرنامه‌ریزی شهریوطراحی شهری)، به کار گرفته‌شده است. ریخت‌شناسی شهری به عنوان یک شاخه مطالعاتی مستقل ریشه در آراء و نظرات افرادی مانندلوئیس مامفورد، جیمز وانس و وارنز دارد.پیتر هال، مایکل بتی و سرژ سالات نیز از جمله افراد شاخص و صاحب نظر در این زمینه هستند. ریخت‌شناسی شهری به عنوان علم مطالعه بافت‌های شهری و ابزار شناخت وضعیت محیط شهری، به طور معمول بهطراحی شهریمرتبط می‌باشد.