درآمدی بر روش پژوهش فراتحلیل در تحقیقات آموزشی

در دهه اول سال 1980 (دلاور 1389  ص289)وضعیت پژوهش های انجام شده در علوم اجتماعی و انسانی موجب نگرانی علمای علوم ذکر شده گردید.بخشی ازاین دردسر و بحران به ویژگیهاي خاص روش شناختی این علوم مربوط می شد. دلاور(1389) در کتاب مبانی نظری وعملی پژوهش در علوم انسانی واجتماعی به برخی ازاین ویژگیهاي خاص روش شناسی در علوم اجتماعی و رفتاري اشاره و آن را با علوم فیزیکی و طبیعی مقایسه می کند. مسائل پژوهشی در علوم طبیعی، فیزیک و زیست شناختی غالباً به صورتی شفاف تعریف و با بهره گیري از فنون و روش هاي درست وپذیرفته شده آزمون می شوند.

این ویژگی هاي علوم یاد شده باعث می شوند پاسخ هایی که به پرسش هاي پژوهشی داده می شوند سر راست و منظم باشند و به شیوه هاي منطقی و پیاپی بر روي هم انباشته شوند که در نهایت به پیشرفت درك تجربی دراین علوم میانجامد. در علوم اجتماعی رفتاري برخلاف علوم طبیعی، تبیین رفتار انسان غالباً دشوارتر و کنترل محیط پژوهش سخت تر است و تعاریف پذیرفته شدة عمومی غالباً در دسترس نیست. روشها، فنون و خصوصیات نمونه گیري نیزدر بین مطالعات متفاوت است.

 این ویژگیها در تحقیقات علوم رفتاري و اجتماعی سبب شد در کشورهاي پیشرفته، انبوهی از پژوهش ها در این علوم بر روي هم انباشته گردند. علی رغم آنکه پژوهش ها به بررسی فرضیه هاي یکسانی می پرداختند، به نتایج متناقض و ناهماهنگ دست می یافتند. در واقع بحران مذکور عبارت بود از انباشته شدن کوهی از پژوهشها بر روي هم، بدون آنکه نتیجۀ مشخص و قابل اتکایی از درون آنها بیرون آید. از طرفی پرسشهایی که این پژوهش ها بدان می پرداختند با هدف توسعۀ نظریه یا اعمال سیاستهاي اجتماعی مهم مطرح شده بودند ( هانتر و اشمیت،2004 ) .

براي مثال، آیا درمان شناختی – رفتاری در کاهش استرس شغلی موثر است ؟آیا ورزش عزت نفس را بهبود می بخشد؟ هر چند در علوم طبیعی و پزشکی نیز نتایج متناقض وجود دارد، لکن وضعیت بحرانی ناشی از تنوع وتعدداین تناقضات در علوم اجتماعی تدریجاً مؤسسات مالی و ادارات عمومی و دولتی را به این نتیجه رساندکه نتایج تحقیقات در علوم رفتاري و اجتماعی آشفته، بی حاصل و غیرقابل اتکاست (هانتر واشمیت، 2004) به طوري که در سال 1981 مدیر بودجۀ فدرال ایالات متحده کاهش80 درصدي بودجۀ تحقیقات علوم اجتماعی و رفتاري را پیشنهاد داد. تصویب این پیشنهاد، به قول گلاس واسمیت  خانۀ ویران پژوهش علوم اجتماعی را با خاك یکسان می کرد.

فهرست
فراتحلیل :    10
تعریف فرا تحلیل:    13
تاریخچه فرا تحلیل:    16
ضرورت فرا تحلیل :    18
فراتحلیل و مرورنظاممند:    20
فراتحلیل    22
مرور نظاممند    22
جدول1-2 فراتحلیل در مقایسه با مرور نظاممند و مرور روایتی  ( سنتی)    23
امتیازات فراتحلیل :    23
مراحل اجرای روش  فراتحلیل :    24
مدل های فراتحلیل:    30
روش های تلفیق احتمالات(ترکیب نتایج)    31
تشخیص متغیر های میانجی.    34
ارزشیابی نتایج فراتحلیل به منظور کاهش خطا:    36
استنباط آماری در فراتحلیل    40
مسائل و مشکلات فراتحلیل :    42
کارکردهای فراتحلیل  :  44
پیشینه پژوهش های خارجی:    47
پیشینه پژوهش های داخلی:    52
منابع :    56