تحقیق اهل بيت در قرآن 27 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 33 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏1
‏بخش اول: اهل بيت در قرآن
‏فصل اول: گفته‏‏‏ها و نظريات
‏كلمه ‏«‏اهل البيت‏‏»‏ در موارد بسيار زيادى از سخنان رسول اكرم‏‏‏صلى الله عليه وآله براى‏‏‏گروه خاصى كه به آن حضرت‏‏‏صلى الله عليه وآله منسوبند، به كار رفته است. براى اينان(اهل البيت) اوصاف و ويژگى‏‏‏هايى بيان گشته، منزلتى شايان قرار داده شده ودر قبال آنان، حقوق و مسؤوليت‏‏‏هاى فراوان و گوناگون و در عين حال مهم وخطير بر عهده امت گذاشته شده‏‏‏است.
‏در قرآن نيز در موارد گوناگون و با تعابير مختلف از همين گروه سخن‏‏‏به‏‏‏ميان آمده‏‏‏است. يكى از آن تعابير ‏«‏اهل‏‏‏البيت‏‏»‏ است. از آن جايى كه گروهى‏‏‏به عمد يا سهو در تعيين منظور قرآن از كلمه ‏«‏اهل‏‏‏البيت‏‏»‏ به راست و چپ‏‏‏رفته‏‏‏اند، لازم ديديم كه دقيقا به بحث و بررسى درباره اين مطلب بپردازيم.از خداوند متعال يارى مى‏‏‏جوييم و بر او توكل مى‏‏‏كنيم و بحث را به حول وقوه او پى مى‏‏‏گيريم.
‏رسول اكرم‏‏‏صلى الله عليه وآله منظور از تعبير ‏«‏اهل‏‏‏البيت‏‏»‏ را در يكى از مواردى كه درقرآن آمده، به شكلى غيرقابل تشكيك و تاويل تبيين كرده‏‏‏است، اما با كمال‏‏‏تعجب بايد گفت: اين تصريحات هم نتوانسته است ريشه اختلاف را از بين‏‏‏ببرد; و دليل آن، وجود افرادى است كه اصرار دارند در اين مورد يا مواردديگر به صورت آشكار و پنهان و بنا به دلايلى با رسول خداصلى الله عليه وآله مخالفت‏‏‏كنند! تفصيل مطلب را در مباحثى كه در پى مى‏‏‏آيد بيان خواهيم كرد.
‏اهل بيت در قرآن
‏لفظ ‏«‏اهل بيت‏‏»‏ سه بار در قرآن كريم آمده است:
‏اول، در داستان موسى‏‏‏عليه السلام، آن گاه كه نوزادى كوچك بود و خانواده فرعون‏‏‏او را پيدا كردند تا در آينده، دشمن و مايه اندوهشان باشد و پستان هيچ زنى‏‏‏را به دهان نگرفت و خانواده فرعون در كارش درمانده شدند. آن‏‏‏گاه خواهرموسى‏‏‏عليه السلام به آنان گفت:
‏هل ادلكم على اهل بيت‏‏‏يكفلونه لكم وهم له ناصحون فرددناه الى امه‏‏‏كى تقر عينها ولا تحزن;‏ ‏ ‏.
‏آيا مايليد كه من شما را به خانواده‏‏‏اى كه دايه اين طفل شوند و او را با مهربانى‏‏‏تربيت كنند راهنمايى كنم؟ بدين وسيله ما موسى را به مادرش برگردانديم تاديده‏‏‏اش به جمال موسى روشن شود و حزن و اندوهش برطرف گردد.
‏در اين آيه بيانى وجود ندارد كه مشخص سازد: منظور خواهر موسى‏‏‏عليه السلام ازاين تعبير چه بود؟ آيا منظورش تمام كسانى بودند كه با آن خانواده قرابت وخويشاوندى داشتند يا بعضى از آنان؟ و آيا منظورش فقط قرابت نسبى است‏‏‏يا نسبى و سببى؟ يا علاوه بر قرابت نسبى و سببى كسانى را كه از راه ولاء و ياتربيت هم به خانواده منتسب هستند در برمى‏‏‏گيرد؟
‏گذشته از اين، لفظ اهل بيت‏‏‏به صيغه نكره آمده است نه به صيغه معرفه،يعنى اهل البيت.
‏2
‏دوم، در داستان ابراهيم‏‏‏عليه السلام، آن گاه كه همسرش از بشارت فرشتگان كه‏‏‏به‏‏‏او مژده دادند اسحاق و پس از او يعقوب را به دنيا خواهد آورد به شگفت‏‏‏آمد. ملائكه به او گفتند:
‏اتعجبين من امر الله رحمة الله وبركاته عليكم اهل البيت انه حميدمجيد;‏ ‏ ‏
‏فرشتگان به او (زن ابراهيم) گفتند: آيا از كار خدا عجب دارى؟ (عجب مداركه) رحمت و بركات خدا مخصوص شما اهل بيت است; زيرا خداوند بسيارستوده صفات و بزرگوار است.
‏در اين آيه مباركه همسر ابراهيم‏‏‏عليه السلام از اهل البيت‏‏‏شمرده شده است; زيرااو در اين آيه مورد خطاب قرار گرفته است، اما اين نمى‏‏‏تواند دليل اين مطلب‏‏‏باشد كه همسر هم در تمام مواردى كه لفظ اهل البيت اطلاق شده، حتى درمواردى هم كه قرينه مناسب براى تعيين مقصود وجود ندارد، جزء اهل بيت‏‏‏است; زيرا توجيه خطاب در آيه فوق‏‏‏الذكر به همسر ابراهيم‏‏‏عليه السلام مى‏‏‏تواندقرينه‏‏‏اى براى داخل شدن وى در زمره اهل يت‏‏‏باشد، اما نمى‏‏‏تواند دلالت كندبر اين كه كلمه اهل البيت، همسر را هم در برمى‏‏‏گيرد، به گونه‏‏‏اى كه به مجردشنيدن اين كلمه و بى هيچ قرينه‏‏‏اى، بايد به ذهن شنونده تبادر كند. در مباحث‏‏‏آتى بحث‏‏‏بيش‏‏‏ترى درباره اين آيه خواهد آمد.
‏سوم، فرموده خداوند متعال:
‏يا نساء النبى لستن كاحد من النساء ان اتقيتن فلا تخضعن بالقول‏‏‏فيطمع الذى فى قلبه مرض وقلن قولا معروفا وقرن فى بيوتكن‏‏‏ولاتبرجن تبرج الجاهلية الاولى واقمن الصلاة وآتين الزكاة واطعن‏‏‏الله ورسوله انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت ويطهركم‏‏‏تطهيرا واذكرن مايتلى فى بيوتكن من آيات الله والحكمة ان الله كان‏‏‏لطيفا خبيرا.‏ ‏
‏ملاحظه مى‏‏‏شود كه فرموده خداوند متعال: ‏«‏انما يريد الله ليذهب عنكم‏‏‏الرجس اهل البيت ويطهركم تطهيرا‏»‏ در ميان آياتى قرار گرفته كه‏‏‏زنان پيامبر اكرم‏‏‏صلى الله عليه وآله مخاطبند و بلكه جزء يكى از اين آيات است. همين‏‏‏موجب شده كه آن شبهه معروف در مراد آيه براى عده‏‏‏اى پيش آيد و همان‏‏‏گونه كه خواهيم ديد گروهى آن را انگيزه‏‏‏اى براى برانگيختن شك‏‏‏هايى‏‏‏پيرامون مفاد حقيقى آيه مباركه قرار مى‏‏‏دهند.
‏گفته‏‏‏ها و اجتهادها
‏مراجعه به سخنان مفسران وديگران به دست مى‏‏‏دهد كه درباره مراد ازاهل البيت در آيه مباركه اقوال متعددى وجود دارد. اين اقوال عبارتند از:
‏1. ادعاى عكرمه‏ ‏ ‏كه در بازارها ندا مى‏‏‏داد و مردم را براى مباهله‏‏‏فرامى‏‏‏خواند. ادعاى وى اين بود كه منظور از ‏«‏اهل‏‏‏البيت‏‏»‏ در آيه تطهير فقطوفقط زنان پيامبرصلى الله عليه وآله است و احدى غير از آنان را در بر نمى‏‏‏گيرد.
‏اين گفته بنا به روايت عكرمه به ابن عباس و سعيد بن جبيرهم نسبت داده‏‏‏شده است.‏ ‏ ‏چنان كه اين ادعا را به مقاتل هم نسبت داده‏‏‏اند.‏ ‏ ‏به عطاء، كلبى،سعيدبن جبير‏ ‏ ‏و عروة بن زبير هم كه مدعى بود اين آيه در خانه عايشه‏‏‏فرود آمد‏ ‏ ‏نسبت داده شده است.
‏3
‏2. گروهى گفته‏‏‏اند: منظور اصحاب كساء است، يعنى پيامبرصلى الله عليه وآله، على،فاطمه، حسن، حسين‏‏‏عليهم السلام و همسران پيامبرصلى الله عليه وآله.
‏بعضى همسران پيامبرصلى الله عليه وآله و اصحاب كساء را بدون پيامبرصلى الله عليه وآله آورده‏‏‏اند.اين عقيده فخر رازى و خطيب بغدادى است كه قسطلانى از بخارى روايت‏‏‏كرده است.‏ ‏ ‏.
‏3. گفته‏‏‏اند: منظور پيامبرصلى الله عليه وآله است و بس.‏
‏4. گفته‏‏‏اند: منظور بنى هاشمند و زنان را در بر نمى‏‏‏گيرد.‏ ‏
‏5. گفته‏‏‏اند: منظور كسانى است كه در پايين‏‏‏ترين جد پيامبرصلى الله عليه وآله با او نسبت‏‏‏دارند و نيز گفته شده: هر آن كس كه با پيامبرصلى الله عليه وآله پيوند رحمى دارد. و نيزگفته شده: هر آن كه با او پيوند نسبى يا سببى دارد.‏ ‏
‏6. ابو حيان گفته: از آن جا كه اهل البيت‏‏‏شامل زنان پيامبرصلى الله عليه وآله و پدران‏‏‏آنان مى‏‏‏شده، لفظ مذكر بر مؤنث غالب آمده است.‏ ‏
‏7. گفته شده: منظور زنان است و تمامى بنى هاشم كه صدقه بر آنان‏‏‏حرام شد.‏
‏8. گفته شده: ‏«‏اهل‏‏‏البيت‏‏»‏ على، فاطمه، حسن و حسين‏‏‏عليهم السلام هستند. بعضى‏‏‏از اقوال و روايات تصريح دارد كه پيامبرصلى الله عليه وآله هم جزء آنان است.‏ ‏ ‏اين گفته به‏‏‏انس بن مالك، واثلة بن اسقع‏ ‏ ‏، ابو سعيد خدرى، عايشه و ام سلمه‏ ‏ ‏نسبت داده‏‏‏شده است. طحاوى، كنجى شافعى، ذهبى و قمى‏ ‏ ‏بر آن اصرار داشته و نيزعقيده مجاهد، قتاده، كلبى‏ ‏ ‏و بلكه عقيده جمهور‏ ‏ ‏و بيش‏‏‏تر مفسران‏ ‏ ‏همين‏‏‏است. حتى بعضى گفته‏‏‏اند: مفسران اجماع دارند و جمهور‏ ‏ ‏روايت كرده‏‏‏اندكه اين آيه درباره اهل كساء فرود آمد. گفته‏‏‏اند: منظور مدعى اجماع مفسران‏‏‏اين است كه مفسران بر اين مطلب اجماع دارند كه آيه مباركه شامل آل البيت‏‏‏است و آنان اصحاب كساء مى‏‏‏باشند، اما درباره اين كه آيا زنان پيامبرصلى الله عليه وآله راهم دربر مى‏‏‏گيرد يا نه، اختلاف نظر است. يا منظور، اجماع كسانى است كه‏‏‏نظرشان در مورد شان نزول و مانند آن قابل اعتناست و عكرمه و مقاتل ازاين افراد نيستند، زيرا اين مساله به خبر دادن از پيامبرصلى الله عليه وآله‏‏‏يا كسانى از صحابه‏‏‏برمى‏‏‏گردد كه گفته آنان معتبر است، در حالى كه مقاتل و عكرمه متهم به‏‏‏دروغگويى‏‏‏اند.‏
‏بعضى از روايات، امامان دوازده گانه‏‏‏عليهم السلام را هم اضافه كرده است.‏ ‏ ‏بعضى‏‏‏مدعى‏‏‏اند كه اماميه اجماع دارند كه آيه تطهير شامل تمام امامان‏‏‏عليهم السلام مى‏‏‏شود.‏ ‏
‏نتيجه گفته‏‏‏ها
‏اگر در اين گفته‏‏‏ها به دقت‏‏‏بنگريم، خواهيم يافت كه تمام آنها پيرامون‏‏‏سه عنصر دور مى‏‏‏زند.
‏اول، دخول زنان در مراد از كلمه ‏«‏اهل البيت‏‏»‏ يا به طور مستقل يا بااصحاب كساء يا با ساير بنى‏‏‏هاشم يا با افرادى كه دايره شمول گسترده‏‏‏تر ياتنگ‏‏‏ترى دارد.
‏5
‏دوم، دخول خويشاوندان پيامبرصلى الله عليه وآله; يعنى، بنى‏‏‏هاشم، غير از اصحاب كساء;يعنى، كسانى كه صدقه بر آنان حرام است و با پيامبرصلى الله عليه وآله خويشاوندى نسبى‏‏‏دارند. بعضى زنان پيامبرصلى الله عليه وآله را مى‏‏‏افزايند و بعضى هم در نفى آنان اصراردارند.
‏سوم، اختصاص اهل البيت‏‏‏به اصحاب كساء. گروهى با استناد به روايات‏‏‏چندى كه در اين باره تصريح دارد، ساير امامان دوازده‏‏‏گانه را هم بدان‏‏‏مى‏‏‏افزايند.
‏تمامى دلايل در حقيقت‏‏‏به نفى يا اثبات اين عناصر برمى‏‏‏گردد، اگرچه دربيان آنچه كه در اثبات آن مى‏‏‏كوشند با هم اختلاف جزئى دارند.
‏نهايت امر اين كه، آنچه بعضى بيان كرده‏‏‏اند كه منظور آيه تطهير شخص‏‏‏پيامبر اكرم‏‏‏صلى الله عليه وآله است و به نظر مى‏‏‏رسد كه زايد بر عناصر سه گانه فوق الذكراست، كسى را نيافتيم كه در اثبات آن استدلال كرده يا بدان ملتزم شده و آن رامبناى عقيده خويش قرار داده باشد. از اين رو، نيازى به نفى يا اثبات آن دربحث‏‏‏خود نمى‏‏‏يابيم. در اين جا تنها به بررسى و بيان مطالبى خواهيم‏‏‏پرداخت كه ارتباط مستقيمى با عناصر سه‏‏‏گانه فوق دارد.
‏فصل دوم: آيه تطهير در تفسير پيامبرصلى الله عليه وآله
‏بدون شك رسول اكرم‏‏‏صلى الله عليه وآله آگاه‏‏‏ترين مردمان به قرآن، معانى، اشارات واهداف، و به هنگام پيچيدگى امور و نياز به توضيح و يا تصحيح آن، مرجع وملاذ ديگران است. آنچه در اين جا نظرمان را به خود جلب مى‏‏‏كند اين است‏‏‏كه بعضى اوقات – بى آن‏‏‏كه پرسشى در كار باشد – رسول اكرم‏‏‏صلى الله عليه وآله حتى درمواردى كه در ابتدا گمان مى‏‏‏رود از امور واضح است، دست‏‏‏به كار شده‏‏‏به توضيح و تبيين آن مى‏‏‏پردازد. با اين حال، هنگامى دچار شگفتى مى‏‏‏شويم كه‏‏‏مى‏‏‏بينيم خط بازى‏‏‏هاى سياسى و تعصبات جاهلى تلاش دارد همان چيز رابا دستان خيانت‏‏‏گر خويش دچار تحريف و دگرگونى سازد كه رسول خداصلى الله عليه وآله‏‏‏به توضيح، تثبيت و تصحيح آن پرداخته است و گويا از وراى پرده‏‏‏اى شفاف‏‏‏به غيب مى‏‏‏نگريسته است. ليكن از آن جايى كه اين تلاش مذبوحانه به حذف،زيادت و يا تحريف نص قرآن منجر شده، تقريبا ممتنع و غير عملى‏‏‏نموده است.
‏آنان براى رسيدن به اهداف شوم و ناميمون خود كوشيده‏‏‏اند كه به جاى‏‏‏تحريف مبانى و كلمات قرآن، به تحريف معانى و دلالت‏‏‏هاى آن بپردازند.امام باقرعليه السلام در نوشته خود به سعد الخير، به همين مطلب اشاره‏‏‏فرموده است. آن جا كه مى‏‏‏فرمايد:
‏اقاموا حروفه و حرفوا حدوده فهم يروونه ولا يرعونه والجهال‏‏‏يعجبهم حفظهم للرواية والعلماء يحزنهم تركهم للرعاية‏ .
‏آنان حروف و كلمات قرآن را محفوظ داشته، حدود و قوانين آن را تغييردادند، قرآن را روايت مى‏‏‏كنند، اما حدودش را رعايت نمى‏‏‏كنند. جاهلان ازاين كه روايت قرآن را حفظ كرده‏‏‏اند تعجب مى‏‏‏كنند و عالمان از اين كه حدودآن را ترك كرده‏‏‏اند اندوهگين هستند.
‏اين دقيقا همان چيزى است كه در مورد آيه تطهير به وقوع پيوست.آيه‏‏‏اى كه درباره اهل بيت پيامبرصلى الله عليه وآله، كه مركز رسالت و محل رفت و آمدفرشتگان هستند نازل گشت. زيرا به رغم تاكيدهاى فراوان و پى در پى‏‏‏پيامبرصلى الله عليه وآله كه چندين ماه و شايد تا زمان وفات آن حضرت تداوم داشت،مبنى بر اين كه مراد از